س 340

- آيا داشتن حساب سال، جهت پرداخت وجوه براى غنى و فقير واجب است و بايد انسان در هر وضعى كه باشد، حساب ساليانه داشته باشد يا نه؟.

ج‌

- براى كسى كه فقير است و عوائد و زائد بر مخارج سال ندارد نگاه داشتن حساب سال، واجب نيست.

س 341

- شخصى هر ماه، حقوق مى‌گيرد و از آن، آذوقه منزل مى‌خرد و هيچ وقت پس انداز ندارد كه يك سال بر او بگذرد با اين وضع، آيا واجب است براى تخميس اموال، سال قرار بدهد؟.

ج‌

- لازم است روز اوّل اشتغال بكار را اوّل سال قرار دهد و چنانچه روز آخر چيزى برايش باقى ماند هر چند درآمد همان روز باشد خمس آن، واجب است.

مستحقّ و مصرف خمس‌

س 342

- اگر سيّدى در حال استحقاق، بقدر مؤنه سنه يا كمتر، سهم سادات بگيرد و آن مبلغ يا مقدارى از آن را به كسى يا بهمان دهنده خمس، قرض دهد و بعد كه قرض گيرنده، پول را به او پرداخت كرد آن پول، اضافه بر مؤنه سنه يا اضافه بر كمبود مؤنه سنه او باشد جائز است تصرّف كند يا نه؟.

ج‌

- اگر پولى كه قرض داده هر وقت مطالبه كند، بدهكار به او مى‌دهد با لحاظ آن پول، از كسى زائد بر مؤنه سنه نگيرد و اگر آن قرض را نمى‌دهد و لو با مطالبه، براى آن سيّد گرفتن سهم سادات، جائز است، ولى اگر احيانا آن قرض به او اداء شد نسبت به آن چه از مردم گرفته در مقدار زائد بر مؤنه سنه، تصرّف نكند.

س 343

- وجوهى كه در زمان حيات مجتهد گذشته با او يا وكلاى او دست گردان شده به چه مصرف بايد برسد؟.

ج‌

- بايد به مجتهد حىّ جامع الشّرائط برسد.

س 344

- فقهاء اطال اللَّه بقائهم در رسائل عمليّه خود مى‌فرمايند كه سيّد نمى‌تواند بيشتر از مخارج سالش خمس بگيرد، حال اگر سيّدى مى‌خواهد به تنهائى يا با كسى مشتركا ماشين بخرد ولى سرمايه ندارد يا كسرى دارد و مبلغى را از شخصى جهت بهاء ماشين، قرض مى‌كند و فعلا نمى‌تواند آن وجه را اداء كند در