را قبل از سررسيد، جهت خريدن باغ گرفته است بنا بر اين بايد خمس باغ را ابتداء بعد از ابتياع، بدهد يا موقع سر رسيد؟ و راجع باين نوع معامله آيا قبل از تحويل عمل بايد خمس را بپردازد يا بعد از تحويل عمل كه در نتيجه، جزء منافع سال آينده او مى‌گردد؟.

ج‌

- در فرض مسأله بمقدار پانصد تومان مخمّس، خمس ندارد و نسبت بما بقى بعد از تحويل عمل، خمس واجب مى‌شود.

س 164

- كسى كه از براى خود، سال قرار نداده باشد و حقوق روزمرّه بگيرد چنانچه روزمرّه چند سال را يك مرتبه بگيرد و ديگر روزانه يا ماهانه، حقوق نداشته باشد بايد خمس آن حقوقى را كه گرفته بدهد يا نه و آيا داشتن درآمدى غير از حقوق كارگرى يا نداشتن آن، موجب تفاوت در حكم مى‌شود يا نه؟.

ج‌

- حقوق مأخوذه، اگر قبل از عمل، اخذ شده باشد بمقدار عمل هر سال، از عوائد آن سال، محسوب مى‌شود چنانچه در آخر هر سال، از آن مبلغ چيزى زائد بر مؤنه باشد خمس به آن تعلّق مى‌گيرد و الّا اگر صرف مؤنه شده باشد يا در سالهاى قبل، آن را صرف مؤنه كرده باشد، خمس ندارد و اگر از سالهاى پيش حقوق طلبكار بوده كه شرعا حقّ مطالبه آن را داشته و بعد از چند سال، طلب خود را وصول نموده از عوائد سنوات قبل، محسوب است و بعد از گرفتن، بايد خمس آن را بدهد. ولى اگر طورى است كه با مراجعه قابل وصول است و در اثر مسامحه وصول نمى‌شود بايد موقعى كه يك سال از تاريخ طلب گذشت خمس آن را بدهد و فرقى نيست كه عوائد ديگرى نيز داشته باشد يا نه؟.

س 165

- هر گاه كسى مبلغى از شخصى، قرض گرفت كه برايش كار كند و سالش فرا رسيد قدرى از آن پول مانده و هنوز در مقابل آن پول، كار نكرده آيا اين پول، خمس دارد يا نه؟.

ج‌

- خمس ندارد.

س 166

- شخصى آخر سال، مال خود را حساب مى‌كند و چيزى ندارد كه اداء خمس نمايد جز مبلغى كه نقدا دريافت نموده كه نماز استيجارى بخواند آيا بايد خمس آن را بدهد يا نه؟.