س 48

- كسانى كه مانند «مرضعه قليلة اللّبن» بايد يك مدّ از طعام بدهند آيا حتما بايد گندم و جو بدهند و يا نان هم كفايت مى‌كند؟ در رساله مرحوم آية اللَّه آقاى بروجردى قدّس سرّه نقل شده كه نان را يك كيلو بايد داد اكنون اصل جواز اعطاء نان و مقدار آن را بيان فرمائيد.

ج‌

- گندم و جو، بى اشكال است و نان، يك كيلو به جهت آنست كه آردش يك چارك باشد در اين صورت إن شاء اللَّه مجزى است.

س 49

- آيا وجوب اداء مدّ فورى است يا تأخير آن تا آخر ماه مبارك رمضان و يا تقديم آن و بعنوان قرض دادن و بعد حساب كردن جايز است؟.

ج‌

- وقت وجوب اداء آن ماه رمضان سال آينده است و در آن وقت وجوب آن فورى است و تأخير اداء آن به مقدارى كه تسامح، در عمل به تكليف نشود جايز است و اگر قرض، طعام باشد مى‌توان آن را بعنوان فديه، محسوب داشت.

س 50

- آيا كفّاره روزه را مى‌توان به واجب النّفقه داد يا نه؟.

ج‌

- اگر فقير باشند براى غير نفقه واجبه، مانعى ندارد.

س 51

- آيا مى‌شود مقدارى كفّاره روزه رمضان را از ميّت به نوه فقير او داد؟.

ج‌

- بلى جايز است.

س 52

- شخصى مريض است و اصلا نمى‌تواند روزه بگيرد معلوم است كه بايد براى هر روزى را كه از ماه رمضان، افطار مى‌كند يك مدّ طعام، كفّاره بدهد. حال اگر همين شخص در ماه رمضان مسافرت كرد كه اگر بيمار نبود كفّاره مدّ واجب نبود آيا الآن كه بيمار است و مسافر، كفّاره مدّ از او ساقط است يا نه؟.

ج‌

- اگر تا ماه رمضان ديگر بهبود يافت و متمكّن از قضا شد، اقوى وجوب قضا است، و با استمرار مرض تا ماه رمضان ديگر، اداء كفّاره مدّ، واجب است.

س 53

- كسى كه در ماه رمضان، با عذر شرعى افطار كرده و مى‌خواهد كفّاره مدّ بدهد آيا مى‌تواند قيمت گندم را به فقير بدهد و او را وكيل كند كه گندم بخرد يا نه؟.

ج‌

- بلى مى‌تواند فقير را وكيل كند كه براى موكّل، گندم بخرد و از طرف‌