بلال هم همين نحو بوده است.

س 155

- تكرار اذكار نماز، جائز است يا نه؟.

ج‌

- در صورت شكّ در صحّت اذكار، تكرار آن بقصد رجاء عيب ندارد بشرط آن كه به حدّ وسواس نرسد.

س 156

- آيا، تند خواندن نماز و كند خواندن آن فرق دارد يا نه؟.

ج‌

- مستحبّ است در قرائت، ترتيل، يعنى به تأنّى خواندن، به نحوى كه الفاظ و حروف و كلمات ظاهر باشد كه اگر شنونده، بخواهد آن را بشمارد بتواند و مستحبّ است كه در ساير اذكار و اعمال، نيز تعجيل نكنند.

س 157

- اگر كسى نوافل ليليّه را به نذر يا قسم بر خود، واجب كند آيا قرائت سوره هم بعد از حمد، واجب مى‌شود يا نه؟ و آيا واجب است جهر در قرائت كند يا نه؟.

ج‌

- اگر بنحو مطلق، نذر كرده يا قسم خورده در اين خصوصيّات، مختار است.

س 158

- كسى كه در ركعت دوّم، غير از سوره توحيد بخواند اگر قبل از قنوت، (كذلك اللَّه ربّى) بگويد نمازش باطل است يا نه؟.

ج‌

- با فرض جهل به موضوع، بطلان نماز، معلوم نيست. چون حكم ذكر غلط را ندارد ولى نبايد بگويد.

س 159

- بنده در نمازم در ركعت اوّل بعد از حمد، سوره توحيد مى‌خوانم و در ركعت دوّم هميشه بعد از حمد، بسم اللَّه مى‌گويم و هر سوره‌اى كه بر زبانم جارى شد مى‌خوانم معيّن نمى‌كنم كه بسم اللَّه براى اين سوره بالخصوص باشد. در اين صورت نمازهايم باطل بوده و بايد قضا كنم يا نه؟.

ج‌

- بنظر حقير خلاف احتياط واقع شده و احتياطا قضاء لازم است. ولى مى‌توانيد در اين مسأله به كسى كه تعيين بسم اللَّه را لازم نمى‌داند و يا جهل به حكم را موجب اعاده نمى‌داند رجوع كنيد.

س 160

- آيا (بسم اللَّه) جزء سوره است و اگر نمازگزار بدون اين كه تصميم به خواندن سوره معيّنى گرفته باشد (بسم اللَّه) را بگويد بعد تصميم به خواندن‌