responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : کلام جـدید نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 33

تجسّد به عنوان يكى از بنيادى ترين اصول ايمان مسيحى، متصمن اين معنا است كه خداوند در شخص عيسى مسيح، به بشر تبديل يافته است; بدين ترتيب، عيسى مسيح هم كاملا خدا و هم كاملا بشر است; ولى آيا مى توان اعتقاد به اين آموزه را لااقل معقول ساخت; گرچه نمى توان آن را اثبات كرد؟

زيرا اين مفهوم گرفتار ناسازگارى درونى است; چون كه صفات ذاتى انسان و صفات ذاتى خداوند قابل جمع نيستند; بنا بر اين، چگونه ممكن است امكان و وجوب، علم و قدرت محدود و علم و قدرت نامحدود را در موضوع واحد جمع كرد؟

توجيهاتى كه تامس موريس (1952.م) ارايه كرده است[46] نيز مشكل اين ناسازگارى را حل نمى كند; هم چنين اعتقاد به فديه ـ و اين كه همه ى انسان ها به علت گناه آدم و حوا گرفتار گناه شده اند و از خداوند فاصله گرفته اند و تنها انسان با رنج و مرگ عيسى مسيح با خدا آشتى كرده است ـ گرفتار پرسش هاى عديده اى است كه با سادگى، عقل را از واضح ساختن اين مسئله توان مند نمى سازد; براى نمونه اين امر چه ضرورتى داشته است؟

چرا ما اسير گناه و شيطان شده ايم؟

انسانى كه هنوز به حد تكليف نرسيده است، چرا بايد گناه ذاتى داشته باشد؟

برخى از نويسندگان خواسته اند مفاهيمى مانند اجابت دعاى انسان صادق، يا وحى الهى و معجزه ى پيامبران را نيز در جرگه ى امور عقل ستيز، قرار دهند; كه البته نا تمام است; زيرا بهترين اجابت دعاى صادق، تحقق آرامش روحى است; علاوه بر اين كه تاريخ، موارد فراوانى از شفا بخشى بيماران دعا گو را نشان مى دهد. وحى نيز با علم حضورى و شهودى قابل تبيين است.

2.آيا وجود شرور در جهان، وجود خدا را نفى مى كند؟

مسئله ى شر به عنوان مسئله ى ردّ وجود خدا، در مغرب زمين به صورت جدى مطرح بوده است و فيلسوفان دين و متكلمان را بر آن داشت كه پاسخ اين پرسش ها را بيابند كه چگونه خداوندِ خير خواه و قادر، اجازه ى وقوع شرور عظيمى چون كشتارهاى دسته جمعى، انسان سوزى، گرسنگىِ طاقت فرسا در كشورهاى توسعه نايافته، فساد سياسى و رنج نوميدانه اى را كه بيماران مبتلا به سرطان در مراحل پايانى بيمارى متحمل مى شوند را مى دهد؟

البته تمام جهان بينى هاى دينى و غير دينى مانند ناتوراليسم، هندوئيسم، ماركسيسم و ساير فلسفه هاى حيات، به مسئله ى شر و تبيين آن مى پردازند; ولى مسيحيت، اسلام و يهوديت كه براى خداوند صفات و غايات ممتازى قائل اند، به مراتب بيش تر با مسئله ى شر رو به رو هستند; به گونه اى كه اگر تبيين عقلايى از آن عرضه نكنند، چه بسا ايمان دينى را به مخاطره افكند; برخى از اين پناهگاهِ الحاد، در نفى وجود خدا و دليل بر ردّ وجود حق تعالى بهره گرفته اند; حال آيا مى توان پذيرفت كه مسئله ى شر، معقوليت ايمان دينى را متزلزل مى كند؟

پاسخ اين پرسش، سير منطقى ذيل را مى طلبد:

1) شرور ـ در يك تقسيم بندى كلى ـ به شرور ارادى يا اخلاقى و شرور غير ارادى يا طبيعى منشعب مى شوند; شرور اخلاقى عبارتند از خصايص و افعال ناپسند اخلاقى كه از انسان مختار سر مى زند; مانند ريا، حسد، قتل، دزدى و مانند اين ها و شرور طبيعى عبارت است از رنج ها و دردهايى كه از محدوديت هاى طبيعت ناشى مى شود; مانند سيل، آتش سوزى، بيمارى ها، معلوليت ها و نقص ها.

2) شبهه ى شرور در نظام اعتقادى با چند مسئله ى مهم كلامى برخورد دارد:

نخست، با مسئله ى توحيد و طرح يزدان و اهرمن از سوى ثنوى گرايان;

دوم، مسئله ى عدل الهى;

و سوم، مسئله ى وجود خداوند; با اين تفاوت كه بعضى، از اين مسئله به منزله ى قرينه اى عليه نظام اعتقادى بهره گرفته اند و برخى با تقرير منطقى از مسئله ى شر، جهت ابطال و غير عقلانى جلوه دادن باورهاى دينى استفاده نموده اند; براى نمونه، جى.

ال. مكى، مدعى ناسازگارى ميان اعتقاد به خداى قادر مطلق، عالم مطلق و خير خواه محض و وجود شر در جهان است; يعنى معتقدان به اين دو گزاره، دچار خطاى منطقى فاحشى شده اند; زيرا به تناقص ضمنى ـ نه آشكار ـ تن درداده اند; چون يك موجود عالم مطلق مى داند كه چگونه شر را از ميان بردارد و يك موجود قادر مطلق هم مى تواند آن را از ميان بردارد; هم چنان كه يك موجود خير خواه محض مى خواهد شر از ميان برداشته شود; بنا بر اين، وجود شر با ضرورت منطقى، بايد از ميان برود و با وجود شر، پذيرفتن اعتقاد فوق به تناقض مى انجامد.

3) پاسخ هاى متفاوتى به اين تناقص ارايه شده، برخى صرف وجود شر را با وجود خداوند ناسازگار ندانسته اند. كثرت شر در عالم را با خداى عالم و قادر و خير خواه محض منافى دانسته اند. و بى شك تعداد شرور در عالم طبيعت نسبت به خيرات آن اندك است.

نام کتاب : کلام جـدید نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 33
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست