تفسير: طشت رسوايى همسر عزيز از بام افتاد!.

مقاومت سرسختانه يوسف همسر عزيز را تقريبا مايوس كرد، ولى يوسف كه در اين دور مبارزه در برابر آن زن عشوه‌گر و هوسهاى سركش نفس، پيروز شده بود احساس كرد كه اگر بيش از اين در آن لغزشگاه بماند خطرناك است و بايد خود را از آن محل دور سازد و لذا" با سرعت به سوى در كاخ دويد تا در را باز كند و خارج شود، همسر عزيز نيز بى تفاوت نماند، او نيز به دنبال يوسف به سوى در دويد تا مانع خروج او شود، و براى اين منظور، پيراهن او را از پشت سر گرفت و به عقب كشيد، به طورى كه پشت پيراهن از طرف طول پاره شد" (وَ اسْتَبَقَا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ).

" استباق" در لغت به معنى سبقت گرفتن دو يا چند نفر از يكديگر است، و" قد" به معنى پاره شده از طرف طول است، همانگونه كه" قط" به معنى پاره شدن از عرض است، لذا در حديث داريم‌

كانت ضربات على بن ابى طالب (ع) ابكارا كان اذا اعتلى قد، و اذا اعترض قط

:" ضربه‌هاى على بن ابى طالب ع در نوع خود بى‌سابقه بود، هنگامى كه از بالا ضربه مى‌زد، تا بپائين مى‌شكافت و هنگامى كه از عرض، ضربه مى‌زد دو نيم مى‌كرد" [1] ولى هر طور بود، يوسف خود را به در رسانيد و در را گشود، ناگهان عزيز مصر را پشت در ديدند، به طورى كه قرآن مى‌گويد:" آن دو، آقاى آن زن را دم در يافتند" (وَ أَلْفَيا سَيِّدَها لَدَى الْبابِ‌).

" الفيت" از ماده" الفاء" به معنى يافتن ناگهانى است و تعبير از شوهر به" سيد" به طورى كه بعضى از مفسران گفته‌اند طبق عرف و عادت مردم مصر بوده كه زنها شوهر خود را" سيد" خطاب مى‌كردند، و در فارسى امروز هم زنان‌

[1] مجمع البيان ذيل آيه.