تفسير: باديه‌نشينان سنگدل و با ايمان‌

در اين آيات سه‌گانه- به تناسب بحثهايى كه در باره منافقان مدينه گذشت- پيرامون حال منافقان باديه‌نشين، و نشانه‌ها و افكار آنها، و همچنين در باره مؤمنان مخلص و راستين باديه گفتگو شده است.

شايد به اين علت كه به مسلمانان هشدار دهد چنين نپندارند كه منافقان تنها همان گروهى هستند كه در شهرند، بلكه منافقان باديه‌نشين از آنها خشن‌ترند، و به گواهى تاريخ اسلام، مسلمانان بارها مورد هجوم اين گروه واقع شده بودند، مبادا پيروزيهاى پى در پى لشكر اسلام سبب شود كه آنها اين خطر را ناديده بگيرند.

به هر حال در آيه نخست مى‌فرمايد:" اعراب باديه‌نشين (به حكم دورى از تعليم و تربيت و نشنيدن آيات الهى و سخنان پيامبر ص) كفر و نفاقشان شديدتر است" (الْأَعْرابُ أَشَدُّ كُفْراً وَ نِفاقاً).

" و باز به همين دليل، به جهل و بى‌خبرى از حدود فرمانها و احكامى كه خدا بر پيامبرش نازل كرده است سزاوارترند" (وَ أَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى‌ رَسُولِهِ‌).

" اعراب" از كلماتى است كه معنى جمعى دارد، اما مفردى براى آن از نظر لغت عرب نيست و چنان كه ائمه لغت مانند مؤلف" قاموس" و" صحاح" و" تاج العروس" و ديگران گفته‌اند اين كلمه تنها به عربهاى باديه‌نشين اطلاق مى‌شود، و به هنگامى كه بخواهند معنى مفرد را ادا كنند، همين كلمه را با ياء نسبت، به صورت" اعرابى" مى‌گويند.

بنا بر اين به خلاف آنچه بسيارى تصور مى‌كنند، اعراب جمع عرب نيست‌