نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 8 صفحه : 82
شامل مىشود،
و چون مساله جهاد مطرح است ناظر به كوششها و تلاشهايى است كه در اين زمينه صورت
مىگيرد.
بعدا براى
بيان دليل اين موضوع مىفرمايد:" اينگونه افراد مردان نيكو كارى هستند و براى
نيكوكاران هيچ راه ملامت و سرزنش و مجازات و مؤاخذه وجود ندارد (ما
عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ).
و در پايان
آيه خدا را با دو صفت از اوصاف بزرگش به عنوان دليل ديگرى بر معاف بودن اين
گروههاى سهگانه توصيف مىكند و مىگويد:" خداوند غفور و رحيم است" (وَ
اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ).
"
غفور" از ماده" غفران" به معنى مستور ساختن و پوشيدن است، يعنى
خداوند به مقتضاى اين صفت، پرده بر كار افراد معذور و ناتوان مىاندازد و عذرشان
را مىپذيرد، و" رحيم" بودن خدا اقتضا مىكند كه تكليف شاق و مشكل بر
كسى ننهد و او را معاف دارد، اگر اين گروهها مجبور به حضور در ميدان بودند با
غفوريت و رحيميت خداوند سازگار نبود، يعنى خداوند غفور و رحيم حتما آنها را معاف
خواهد داشت.
از پارهاى
از روايات كه مفسران در ذيل آيه نقل كردهاند چنين استفاده مىشود كه گروههاى
معذور نه تنها از تكليف معافند و از مجازات بر كنار، بلكه به مقدار اشتياقشان به
شركت در ميدان جهاد در پاداشها و افتخارات مجاهدان شريكند، چنان كه در حديثى از
پيامبر ص مىخوانيم:
هنگامى كه از
غزوه تبوك بازگشت و به نزديكى مدينه رسيد فرمود: شما در اين شهر مردانى را پشت سر
گذاشتيد كه در تمام مسير با شما بودند!، هر گامى كه برداشتيد، و هر مالى كه در اين
راه انفاق كرديد، و هر سرزمينى را كه پيموديد با شما همراهى داشتند! عرض كردند: اى
رسول خدا چگونه با ما بودند با اينكه در مدينه ماندند؟
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 8 صفحه : 82