" مفردات" گويد: از ريشه" خلق" گرفته شده است (گويا به اين جهت كه انسان بهره‌هاى خود را متناسب خلق و خوى خود در اين جهان دريافت مى‌دارد).

سپس مى‌گويد:" شما در كفر و نفاق و سخريه و استهزاء مؤمنان، فرو رفتيد، همانگونه كه آنها در اين امور فرو رفتند" (وَ خُضْتُمْ كَالَّذِي خاضُوا) [1] سرانجام پايان كار منافقان پيشين را براى هشدار به گروه منافقان معاصر پيامبر ص و همه منافقان جهان، با دو جمله بيان مى‌كند:

نخست اينكه:" آنها كسانى هستند كه همه اعمالشان در دنيا و آخرت بر باد رفته و مى‌رود، و هيچ نتيجه مثبتى از آن عائدشان نمى‌گردد" (أُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ).

ديگر اينكه" آنها زيانكاران حقيقى، و خسران يافتگان واقعى هستند" (وَ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ‌).

آنها ممكن است استفاده‌هاى" موقت" و" محدودى" از اعمال نفاق آميز خود ببرند، ولى اگر درست بنگريم مى‌بينيم نه در زندگى اين دنيا از اين رهگذر طرفى مى‌بندند، و نه در جهان ديگر بهره‌اى دارند، همانگونه كه تاريخ اقوام پيشين اين واقعيت را روشن مى‌سازد كه چگونه نكبتهاى نفاق دامانشان را گرفت و آنها را به زوال و نابودى كشاند، و عاقبت شوم و شرشان روشنگر سرنوشت آنها در جهان ديگر است.

هنگامى كه مى‌بينيم آنها با آن همه امكانات، و اموال و فرزندان، به جايى‌

[1] جمله‌ كَالَّذِي خاضُوا در واقع به معنى كالذى خاضوا فيه است، و به تعبير ديگر تشبيه فعل منافقان امروز به فعل منافقان پيشين است، همانگونه كه در جمله قبل بهره‌گيرى آنها را از نعمتها و مواهب الهى در راه شهوات، به بهره‌گيرى منافقان پيشين تشبيه مى‌كند بنا بر اين تشبيه شخص به شخص نيست كه ناچار شويم" الذى" را به معنى" الذين" (يعنى مفرد را به معنى جمع) بگيريم، بلكه تشبيه عمل به عمل است.