نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 44
تفسير:
اسرار نهان
را فقط خدا مىداند
گرچه براى
اين آيه نيز شان نزول خاصى ذكر شده ولى با اين حال پيوندش با آيه گذشته روشن است،
زيرا در آيه قبل راجع به عدم آگاهى هيچكس جز خدا نسبت به زمان قيام"
قيامت" بحث بود و در اين آيه سخن از نفى علم غيب به طور كلى در ميان است.
در نخستين
جمله، خطاب به پيامبر ص كرده مىگويد:" به آنها بگو من مالك و صاحب اختيار
هيچگونه سود و زيانى در باره خويش نيستم مگر آنچه را كه خدا بخواهد" (قُلْ
لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَ لا ضَرًّا إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ).
شك نيست كه
هر انسانى مىتواند براى خود منافعى كسب كند و يا از خويشتن ضررهايى را دور سازد،
ولى با اين حال، همانگونه كه مىبينيم، در آيه فوق مطلقا اين قدرت و توانايى بشر
نفى شده است، و اين به خاطر آن است كه انسان در كارهاى خود، قدرت و نيرويى از خويش
ندارد بلكه همه قدرتها از ناحيه خدا است و او است كه اين تواناييها را در اختيار
آنها گذاشته است. و به تعبير ديگر مالك همه قدرتها و صاحب اختيار مستقل و بالذات
در عالم هستى تنها ذات پاك خدا است، و دگران، حتى پيامبران و فرشتگان، از او كسب
قدرت مىكنند، و مالكيت و قادريت آنها بالغير است، جمله إِلَّا
ما شاءَ اللَّهُ (مگر آنچه خدا بخواهد و در اختيار من بگذارد) نيز
گواه اين مطلب است.
در بسيارى
ديگر از آيات قرآن نيز مالكيت سود و زيان از غير خدا نفى شده است و به همين دليل
از پرستش بتها و هر چه غير از خدا است، نهى گرديده، در سوره فرقان آيه 3 و 4
مىخوانيم وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لا يَخْلُقُونَ
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 44