نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 250
به گذشته
وعده عفو و آمرزش مىدهد و مىگويد:" خداوند غفور و رحيم است"
إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ).
آيا گرفتن
فداء منطقى و عادلانه است؟
در اينجا
سؤالى پيش مىآيد كه گرفتن مبلغى در برابر آزاد ساختن اسيران چگونه با اصول عدالت
سازگار مىباشد؟ و آيا اين يك نوع انسانفروشى نيست؟
ولى با كمى
دقت پاسخ اين سؤال روشن مىشود، كه" فداء" در حقيقت يك نوع غرامت جنگى
است زيرا در هر جنگى مقدار زيادى از سرمايههاى اقتصادى و نيروى انسانى از ميان
مىرود، گروهى كه به حق مىجنگند حق دارند پس از پايان جنگ جبران خسارات خود را از
دشمن بخواهند، يكى از طرق گرفتن خسارت مساله" فداء" است، و با توجه به
اينكه مبلغ" فداء" در آن روز در باره اسيران ثروتمند چهار هزار درهم و
در باره افراد كم ثروت يكهزار درهم، تعيين شده بود، معلوم مىشود كه مجموع اموالى
كه از اين راه از قريش گرفته شد چندان قابل ملاحظه نبود حتى پاسخگوى خسارتهاى مالى
و انسانى كه بر سپاه اسلام وارد شده بود، محسوب نمىشد.
از اين گذشته
اموال زيادى از مسلمانان در" مكه" به هنگامى كه مجبور شدند بر اثر فشار
قريش، به مدينه هجرت كنند در دست دشمن باقى مانده بود، و از اين نظر نيز مسلمانان
حق داشتند كه آن را جبران كنند.
توجه به اين
نكته نيز لازم است كه گرفتن" فداء" جنبه الزامى ندارد، و حكومت اسلامى
مىتواند در صورتى كه صلاح ببيند، اسيران جنگى را مبادله كند، و يا بدون گرفتن هيچ
گونه امتيازى آزاد سازد چنان كه در آيه 4 سوره محمد ص به آن اشاره شده و تفسير آن
به خواست خدا خواهد آمد.
***
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 250