نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 227
پيشين، و نه
توسعهطلبى استعمارگران و امپرياليستهاى امروز، و نه به صورت غارتگرى قبائل عرب
جاهلى است، بلكه همه براى خدا، و در راه خدا، و در مسير احياى حق و عدالت است.
سپس اضافه
مىكند،" علاوه بر اين دشمنانى كه مىشناسيد دشمنان ديگرى نيز داريد كه آنها
را نمىشناسيد" و با افزايش آمادگى جنگى شما آنها نيز مىترسند و بر سر جاى
خود مىنشينند (وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لا
تَعْلَمُونَهُمُ).
***
در اينجا به دو نكته بايد توجه كرد:
1- گرچه
مفسران در باره اين گروه احتمالات گوناگونى دادهاند: بعضى آن را اشاره به گروهى
از يهود مدينه دانستهاند كه عداوت خود را مخفى مىداشتند، و بعضى ديگر آن را
اشاره به دشمنان آينده مسلمانان همچون امپراطورى روم و دربار ساسانيان كه در آن
روز مسلمانان احتمال در گيرى با آنها را نمىدادند، دانستهاند، ولى آنچه صحيحتر
به نظر مىرسد آن است كه منظور منافقانند زيرا آنها در ميان صفوف مسلمين به طور
ناشناخته وجود داشتند و در صورت آمادگى كامل سپاه اسلام آنان نيز به وحشت
مىافتادند و دست و پاى خود را جمع مىكردند.
شاهد اين
موضوع آيه 101 سوره توبه است كه مىگويد" وَ مِنْ
أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ
نَعْلَمُهُمْ":" بعضى از اهل مدينه در نفاق و دورويى جسور و سركش هستند
تو آنها را نمىشناسى ولى ما آنها را مىشناسيم".
اين احتمال
نيز وجود دارد كه تمام گروههاى دشمنان ناشناخته اسلام اعم از منافقان و غير آنها
در مفهوم آيه جمع باشند.
2- آيه متضمن
دستورى براى امروز مسلمانان نيز هست و آن اينكه تنها
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 227