تفسير: شدت عمل در برابر پيمان‌شكنان‌

در اين آيات به گروه ديگرى از دشمنان اسلام كه در طول تاريخ پر ماجراى پيامبر ص ضربات سختى بر مسلمين وارد كردند و سرانجام نتيجه دردناك آن را چشيدند اشاره مى‌كند.

اين گروه همان" يهود" مدينه بودند كه مكرر با پيامبر ص پيمان بستند و پيمان خويش را ناجوانمردانه شكستند.

اين آيات روش محكمى را كه پيامبر با اين گروه پيمان‌شكن بايد در پيش گيرد بيان مى‌كند، روشى كه مايه عبرت ديگران و رفع خطر اين گروه گردد.

نخست آنها را بى‌ارزش‌ترين موجودات زنده اين جهان معرفى كرده مى‌گويد:" بدترين جنبندگان نزد خدا كسانى هستند كه راه كفر پيش گرفتند و هم چنان به آن ادامه مى‌دهند و به هيچ رو ايمان نمى‌آورند" (إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ‌).

تعبير به" الَّذِينَ كَفَرُوا" شايد اشاره به اين باشد كه بسيارى از يهود مدينه قبل از ظهور پيامبر اسلام طبق آنچه در كتب خود ديده بودند نسبت به وى اظهار علاقه و ايمان مى‌كردند، بلكه مبلغ او بودند و مردم را براى ظهورش آماده مى‌ساختند، ولى پس از ظهورش چون منافع مادى خويش را در خطر ديدند به كفر گرائيدند و آن چنان در اين راه سرسختى نشان دادند كه هيچ اميدى به ايمان آنها نبود، آن چنان كه قرآن مى‌گويد" فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ‌".