و خداوند با مؤمنان راستين و مطيع فرمان او و پيامبرش مى‌باشد.

از آنجا كه مخصوصا آيات آينده نيز مسلمانان را در پاره‌اى از مخالفت‌ها مورد ملامت قرار مى‌دهد و در آيات گذشته نيز همين معنا را خوانديم و نيز از آنجا كه پيوند ميان اين آيات يك پيوند معنوى آشكار است، تفسير دوم قوى‌تر به نظر مى‌رسد.

[سوره الأنفال (8): آيات 20 تا 23]

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قالُوا سَمِعْنا وَ هُمْ لا يَسْمَعُونَ (21) إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ (22) وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ (23)

ترجمه:

20- اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اطاعت خدا و پيامبرش را كنيد و سرپيچى ننمائيد در حالى كه سخنان او را مى‌شنويد.

21- و همانند كسانى نباشيد كه مى‌گفتند: شنيديم ولى در حقيقت نمى‌شنيدند.

22- بدترين جنبندگان نزد خدا افراد كر و لالى هستند كه انديشه نمى‌كنند.

23- و اگر خداوند خيرى در آنها مى‌دانست (حرف حق را) به گوش آنها مى‌رسانيد ولى (با اين حالى كه دارند) اگر حق را به گوش آنها برساند سرپيچى كرده و روگردان مى‌شوند.

تفسير: شنوندگان ناشنوا!

اين آيات تعقيب بحثهاى گذشته در زمينه دعوت مسلمانان به اطاعت كامل‌