نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 108
غير كارى
بپرهيزيد و نيروى خود را در آن صرف نكنيد، بلكه ضربههاى كارى بر پيكر دشمن فرود
آريد" ضربه بر بالاتر از گردن، بر مغزها و سرهاى آنها فرود آريد" (فَاضْرِبُوا
فَوْقَ الْأَعْناقِ)" و دست و پاى آنها را از كار
بيندازيد" (وَ اضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنانٍ)"
بنان" جمع" بنانه" به معنى سر انگشت دست يا پا و يا خود انگشتان
است، و در آيه مورد بحث مىتواند كنايه از دست و پا بوده باشد و يا به معنى اصليش
كه انگشتان است، زيرا قطع شدن انگشتان و از كار افتادن آنها اگر در دست باشد قدرت
حمل سلاح را از انسان مىگيرد، و اگر در پا باشد، قدرت حركت را.
اين احتمال
نيز وجود دارد كه اگر دشمن مهاجم پياده باشد، هدف را سر او قرار دهيد و اگر سواره
باشد دست و پاى او.
همانطور كه
در سابق هم اشاره كرديم بعضى اين جمله را خطاب به فرشتگان مىدانند ولى قرائن نشان
مىدهد كه مخاطب در اين جمله مسلمانان هستند، و اگر هم مخاطب فرشتگان باشند ممكن
است هدف از ضربه زدن بر مغزها و دست و پا ايجاد رعب و وحشت در آنها باشد آن چنان
كه دست و پايشان در كار بلغزد، و سرها به زير آيد. (البته اين تفسير بر خلاف ظاهر
عبارت است و بايد به كمك قرائنى كه سابقا در باره جنگ نكردن ملائكه گفتيم اثبات
شود)
***
بعد از همه گفتگوها براى اينكه كسى اين فرمانهاى شديد و دستورات قاطع و
كوبنده را بر خلاف آئين جوانمردى و رحم و انصاف تصور نكند، مىفرمايد:
" اينها
استحقاق چنين چيزى را دارند زيرا آنان از در عداوت و دشمنى و عصيان و گردنكشى در
برابر خدا و پيامبرش در آمدند" (ذلِكَ بِأَنَّهُمْ
شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ)" شاقوا" از ماده"
شقاق" در اصل به معنى شكاف و جدايى است و از آنجا كه شخص مخالف و دشمن و
عصيانگر، صف خود را جدا مىكند به عمل او شقاق
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 108