نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 89
خدمت مرتكب خيانتهايى شده و همه اين مسائل پيش ما روشن است، او را مورد
بازپرسى قرار داده و مىگوئيم آيا ما اينهمه به تو خدمت نكرديم؟ و آيا تو حق اين
خدمات را ادا كردى؟! اين سؤال براى كسب علم نيست بلكه براى تفهيم طرف است، و يا
اينكه براى ابراز قدردانى از يك فرد خدمتگزار و تقدير و تشويق از او مىپرسيم در
اين سفر ماموريتى كه داشتى چه كارها انجام دادى؟ با اينكه از جزئيات آن قبلا آگاه
شدهايم.
آيات سؤال در قرآن
ممكن است تصور شود، آيات مورد بحث كه با صراحت و تاكيد و قسم مىگويد از همه
در روز قيامت سؤال مىكنيم، با بعضى ديگر از آيات قرآن منافات دارد، مثلا در سوره
الرحمن مىخوانيم فَيَوْمَئِذٍ لا يُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ
إِنْسٌ وَ لا جَانٌ ... يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيماهُمْ ...
:" در آن روز از هيچكس نه انس و نه جن، سؤالى نمىشود ... بلكه افراد
گناهكار از سيمايشان شناخته مىشوند" [1] و همچنين آيات ديگر كه سؤال را نفى مىكند با آيه مورد بحث
كه سؤال را اثبات مىكند چگونه سازگار است؟
ولى دقت در اين آيات هر گونه ابهامى را برطرف مىسازد، زيرا از مجموعه آيات
مربوط به سؤال و جواب در روز قيامت چنين استفاده مىشود، كه مردم در آن روز، مراحل
مختلفى را مىپيمايند، در پارهاى از مراحل هيچگونه سؤال و پرسشى از آنها نمىشود،
حتى مهر بر دهان آنها مىگذارند و تنها اعضاى پيكرشان كه آثار اعمال را در خود حفظ
كردهاند، به عنوان يك گواه گويا و انكارناپذير، چگونگى اعمالشان را بازگو
مىكنند.