و اگر مشاهده مى‌كنيم كه در روايات اهل بيت و همچنين اهل تسنن نقل شده است كه اين آيه اشاره به گمراهان و تفرقه‌اندازان و بدعت‌گزاران اين امت است، در حقيقت از قبيل بيان مصداق، مى‌باشد [1] زيرا اگر اين مصداق بيان نمى‌شد، ممكن بود عده‌اى تصور كنند كه منظور از آن منحصرا ديگران هستند و به اصطلاح ضمير را به ديگران برگردانند و خود را تبرئه كنند!.

در روايتى از امام باقر ع كه در تفسير على بن ابراهيم در ذيل اين آيه نقل شده چنين مى‌خوانيم:

فارقوا امير المؤمنين عليه السلام و صاروا احزابا

:" يعنى آيه اشاره به كسانى است كه از امير مؤمنان جدا شدند و به دسته‌جات مختلف تقسيم گرديدند" [2] رواياتى كه در زمينه افتراق و پراكندگى اين امت- به عنوان پيش‌بينى- از پيامبر اسلام ص نقل شده، نيز اين حقيقت را تاييد مى‌كند.

زشتى تفرقه و نفاق‌

اين آيه بار ديگر، اين حقيقت را كه اسلام آئين وحدت و يگانگى است و از هر گونه نفاق و تفرقه و پراكندگى بيزار است با تاكيد تمام بازگو مى‌كند و به پيامبر مى‌گويد برنامه و كار تو هيچگونه شباهتى با افراد تفرقه‌انداز ندارد، خداوند منتقم قهار از آنان انتقام خواهد گرفت، و عاقبت شوم اعمالشان را به آنها نشان مى‌دهد.

توحيد نه تنها يكى از اصول اسلام است بلكه تمام اصول و فروع اسلام و همه برنامه‌هاى آن بر محور توحيد دور مى‌زند، توحيد روحى است در كالبد همه تعليمات اسلام، توحيد جانى است كه در پيكر اسلام دميده شده است.

اما با نهايت تاسف آئينى كه سر تا پاى آن را وحدت و يگانگى تشكيل مى‌دهد، امروز آن چنان دستخوش تفرقه نفاق‌افكنان شده است كه چهره اصلى خود

[1] و [2] نور الثقلين جلد اول صفحه 783.