و رحمت او، با اينحال چه كسى ستمكارتر از آنها كه آيات خدا را تكذيب كردند و از آن روى گردانيدند يافت مى‌شود، اما بزودى كسانى را كه از آيات ما روى گردانيدند به خاطر همين اغراض بى‌دليلشان مجازات شديد خواهيم كرد.

تفسير: پاسخ قاطع به بهانه‌جويان:

در آيات قبل، سخن از ده حكم اساسى و اصولى اسلام در ميان بود، كه در حقيقت زير بناى بسيارى از احكام اسلامى محسوب مى‌شود، و از تعبيراتى مانند:

أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ‌ (اين راه مستقيم من است، از آن پيروى كنيد) و مانند آن برمى‌آيد كه اين احكام، مخصوص آئين و مذهب معينى نبوده، بويژه اينكه تمام آنها از اصولى است كه عقل به روشنى، آنها را تصديق و تاييد مى‌كند، و به اين ترتيب مضمون آيات گذشته بيان احكامى است كه نه تنها در اسلام بلكه در تمام اديان بوده است.

به دنبال آن در اين آيات، مى‌گويد:" سپس به موسى، كتاب آسمانى داديم و نعمت خود را بر افراد نيكوكار و آنها كه تسليم فرمان ما و پيرو حق بودند كامل ساختيم" (ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ تَماماً عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ‌).

از آنچه گفتيم معنى كلمه" ثم" كه در لغت عرب معمولا براى" عطف با تاخير" مى‌باشد روشن مى‌گردد، و معنى آيه چنين خواهد بود، نخست به انبياى پيشين، اين فرمانهاى همگانى و عمومى را ابلاغ كرديم، سپس به موسى كتاب آسمانى داديم، و اين برنامه‌ها و تمامى برنامه‌هاى لازم را در آن شرح داديم.

به اين ترتيب نيازى به توجيهات مختلف و احيانا ضعيف كه بعضى از مفسران گفته‌اند نخواهيم داشت.

ضمنا اين نكته نيز روشن شد كه" الَّذِي أَحْسَنَ‌" اشاره به تمام كسانى است‌