گرديده، و عكس العمل شديد موسى ع كه براى بيدار ساختن اين جمعيت انجام داد، منعكس گرديده است.

نخست مى‌گويد:" هنگامى كه موسى خشمناك و اندوهگين به سوى قوم خود بازگشت و صحنه زننده و نفرت‌انگيز گوساله‌پرستى را مشاهده نمود، به آنها گفت بد جانشينانى براى من بوديد و آئين مرا ضايع كرديد". (وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‌ إِلى‌ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي‌) [1] اين آيه به خوبى نشان مى‌دهد كه موسى ع به هنگام بازگشت از ميعادگاه پروردگار و قبل از آنكه با بنى اسرائيل روبرو بشود، خشمناك و اندوهگين بود، و اين به خاطر آن است كه خداوند در ميعادگاه، جريان را به موسى ع گفته بود كه من قوم تو را بعد از تو آزمودم، و سامرى آنها را گمراه ساخت (قالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِنْ بَعْدِكَ وَ أَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُ‌) (سوره طه آيه 85).

سپس موسى ع به آنها گفت:" آيا در فرمان پروردگار خود، عجله نموديد" (أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ‌).

گرچه مفسران در تفسير اين جمله، سخن بسيار گفته‌اند و احتمالات گوناگون داده‌اند، ولى ظاهر آيات نشان مى‌دهد كه منظور اين است كه شما در برابر فرمان خدا به نسبت تمديد مدت سى شب به چهل شب، عجله به خرج‌

[1]" اسف" آن چنان كه" راغب" در" مفردات" مى‌گويد به معنى" اندوه" توأم" با خشم" است، اين كلمه گاهى به هر يك از اين دو به تنهايى نيز اطلاق مى‌شود و ريشه اصلى آن اين است كه انسان شديدا از چيزى ناراحت شود، طبيعى است اگر اين ناراحتى نسبت به افراد زيردست باشد به صورت خشم و نشان دادن عكس العمل خشم‌آلود ظاهر مى‌شود، و اگر نسبت به افراد بالادست و كسانى كه تاب مقاومت در برابر آنها نيست بوده باشد به شكل اندوه آشكار مى‌گردد از ابن عباس نيز نقل شده كه حزن و غضب (اندوه و خشم) يك ريشه دارد اگر چه لفظ آنها مختلف است.