نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 315
اين نكته را نيز نبايد از نظر دور داشت كه خشكسالى براى مصر بلاى بزرگى محسوب
مىشد، زيرا مصر يك كشور كاملا كشاورزى بود و خشكسالى همه طبقات آن را تحت فشار
شديد قرار مىداد، ولى مسلما آل فرعون كه صاحبان اصلى زمينها و منافع آن بودند بيش
از همه زيان مىديدند.
ضمنا از آيه فوق معلوم مىشود كه خشكسالى، چند سال ادامه يافت زيرا كلمه"
سنين" جمع است، به خصوص اينكه"
نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ" (كمبود
ميوهها) نيز به آن اضافه شده، زيرا خشكساليهاى موقت ممكن است در درختان كمتر اثر
بگذارد، اما هنگامى كه طولانى گردد، درختان را نيز از بين مىبرد، اين احتمال نيز
وجود دارد كه علاوه بر خشكسالى، آفتى ميوههاى آنها را فرا گرفته باشد.
جمله لعلهم يذكرون گويا اشاره به اين نكته است كه توجه به حقيقت توحيد در روح
آدمى از آغاز وجود دارد، سپس به خاطر تربيتهاى نادرست و يا مستى نعمت، آن را
فراموش مىكند، اما به هنگام گرفتارى در چنگال مشكلات مجددا يادآور مىشود و ماده
تذكر كه به مفهوم يادآورى است، مناسب همين معنى مىباشد.
قابل توجه اينكه در ذيل آيه 94 جمله
لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ (شايد در
پيشگاه خدا خضوع كنند و تسليم شوند) آمده، كه در واقع يكى مقدمه ديگرى مىباشد،
زيرا نخست، انسان" متذكر" مىشود و بعد در مقام" خضوع و
تسليم" و يا تقاضا از پروردگار برمىآيد.
***
اما به جاى اينكه" آل فرعون" از اين درسهاى الهى پند بگيرند، و
از خواب خرگوشى بيدار شوند، از اين موقعيت سوء استفاده كرده و جريان
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 315