پاسخ به يك سؤال‌

جمله‌اى كه در آخر آيه فوق بود، مى‌گويد: هيچكس جز زيانكاران خود را از مكر و مجازات الهى در امان نمى‌بيند، اكنون اين سؤال پيش مى‌آيد كه آيا اين جمله پيامبران و پيشوايان بزرگ و" صالحان" را نيز شامل مى‌شود؟

بعضى چنين پنداشته‌اند كه آنها از اين حكم خارجند و آيه فوق مخصوص به مجرمان است، ولى ظاهر اين است كه اين يك حكم عمومى است و همه را فرا مى‌گيرد زيرا حتى پيامبران و امامان نيز همواره مراقب اعمال خويش بوده‌اند مبادا كمترين لغزشى از آنها سر بزند، زيرا مى‌دانيم مقام معصوم بودن، مفهومش اين نيست كه انجام كار خلاف براى آنها محال است، بلكه آنها با نيروى اراده و ايمان، و با استفاده از اختيار خود و مددهاى الهى، در برابر خطاها و لغزشها مصونيت دارند، آنها حتى از ترك اولى مى‌ترسيدند، و از اينكه مسئوليتهاى سنگين خود را به انجام نرسانند بيمناك بودند، لذا در سوره انعام آيه 15 درباره پيامبر اسلام ص مى‌خوانيم‌ قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ‌:" بگو من مى‌ترسم اگر نافرمانى پروردگارم كنم، گرفتار عذاب روز بزرگى شوم".

رواياتى كه در تفسير آيه فوق نقل شده نيز آنچه را گفتيم تاييد مى‌كند، صفوان جمال مى‌گويد: پشت سر امام صادق ع نماز مى‌خواندم، ديدم مى‌فرمود

اللهم لا تؤمنى مكرك- ثم جهر- فقال‌ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ‌

" پروردگارا مرا از مكر خود ايمن مساز" سپس آشكارتر اين قسمت از آيه را تلاوت فرمود فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ‌.

در نهج البلاغه نيز مى‌خوانيم لا تامنن على خير هذه الامة عذاب اللَّه لقول اللَّه سبحانه‌ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ‌:" حتى بر نيكان اين امت از كيفر الهى ايمن مباش زيرا خداوند مى‌فرمايد فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ‌