نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 210
در حديثى مىخوانيم كه پيامبر ص در يكى از غزوات بود، هنگامى كه سپاهيان اسلام
كنار درهاى رسيدند فرياد خود را به" لا اله الا اللَّه"" و اللَّه
اكبر" بلند كردند، پيامبر فرمود:
يا ايها الناس اربعوا على انفسكم اما انكم لا تدعون اصم و لا غائبا انكم تدعون
سميعا قريبا انه معكم
:" اى مردم اندكى آرامتر دعا كنيد شما شخص كر و غائبى را نمىخوانيد شما
كسى را مىخوانيد كه شنوا و نزديك است و با شما است" [1] اين احتمال نيز در آيه داده شده است كه منظور
از" تضرع" دعاى آشكار و منظور از" خفيه" دعاى پنهانى است،
زيرا هر مقامى اقتضايى دارد گاهى بايد آشكارا و گاهى پنهانى دعا كرد، روايتى كه از
على بن ابراهيم در ذيل آيه نقل شده اين موضوع را تاييد مىكند.
و در پايان آيه مىفرمايد: خداوند تجاوزكاران را دوست نمىدارد (إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ).
و اين جمله معنى وسيعى دارد كه هر گونه تجاوز را، اعم از فرياد كشيدن به هنگام
دعا، و يا تظاهر و رياكارى، و يا توجه به غير خدا را به هنگام دعا، شامل مىشود.
***
در آيه بعد اشاره به حكمى شده است كه در واقع يكى از شرائط تاثير دعا است،
مىفرمايد:" در روى زمين فساد مكنيد بعد از آنكه اصلاح شده است" (وَ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها).
مسلما هنگامى دعاها در پيشگاه خدا به اجابت نزديك خواهد بود كه شرائط لازم در
آن رعايت شود، از جمله اينكه با جنبههاى سازنده و عملى در حدود توانايى