نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 103
مكتب اهل بيت ع را كه طبق فرمان پيامبر ص بعد از قرآن بايد پناهگاه مسلمانان
بوده باشد به دست فراموشى سپردهاند و در احكام اسلامى گرفتار كمبود مدرك
گرديدهاند، چارهاى جز اين نمىبينند كه دست به سوى قياس دراز كنند.
***
و اما در مورد" شيطان" كه در روايات مىخوانيم او نخستين كسى
بود كه قياس كرد، نكتهاش اين است كه او آفرينش خود را از نظر مادى با آفرينش آدم،
مقايسه نمود و برترى آتش را در پارهاى از جهات، بر خاك دليل بر برترى همه جانبه
گرفت، بدون اينكه به ساير امتيازات خاك و از آن بالاتر به امتيازات روحانى و معنوى
آدم توجه كند، و به اصطلاح از طريق" قياس اولويت"، اما قياسى كه بر پايه
تخمين و گمان و مطالعه سطحى و نامحدودش قرار داشت، حكم به برترى خود بر آدم نمايد،
و حتى فرمان خدا را به خاطر همين قياس باطل زير پا بگذارد! جالب اينكه در بعضى از
روايات كه از امام صادق ع در كتب شيعه و اهل تسنن هر دو نقل شده است مىخوانيم:
من قاس امر الدين برأيه قرنه اللَّه تعالى يوم القيامة بابليس
:" كسى كه امر دين را با قياس بسنجد، خداوند در روز قيامت او را با
ابليس، قرين خواهد كرد" [1] كوتاه سخن اينكه: مقايسه موضوعى بر موضوعى ديگر بدون آگاهى
از تمام اسرار آن نمىتواند دليل بر اتحاد حكم آنها شود، و اگر پاى قياس به مسائل
مذهبى كشيده شود، ضابطهاى براى احكام باقى نمىماند، زيرا ممكن است، يك نفر
موضوعى را طورى قياس كند و حكم تحريم آن را صادر نمايد و ديگرى
[1] تفسير المنار جلد 8 صفحه 331 و
نور الثقلين جلد 2 صفحه 7.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 103