نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 322
خداوند چنين نيست، آيه فوق با يك ديد وسيع همه را شامل مىشود، بنا بر اين
منظور از اين حديث اين نيست كه مفهوم آيه منحصرا اين باشد، بلكه اين تفسير پرتوى
از مفهوم اصلى آيه است.
و لذا در حديث ديگرى از امام صادق ع مىخوانيم كه اين آيه خوارج را كه از
ولايت ولى خدا بيرون رفتند و در ولايت و رهبرى شيطان قرار گرفتند شامل مىشود [1]
***
آيه بعد يك
اشاره اجمالى به تمام بحثهاى گذشته كه در زمينه توحيد و مبارزه با شرك از ابراهيم
نقل شد كرده، مىگويد:" اينها دلائلى بود كه ما به ابراهيم در برابر قوم و
جمعيتش داديم" (وَ تِلْكَ حُجَّتُنا
آتَيْناها إِبْراهِيمَ عَلى قَوْمِهِ).
درست است كه اين استدلالات جنبه منطقى داشت، و ابراهيم به نيروى عقل و الهام
فطرت به آنها رسيده بود، ولى چون اين نيروى عقل و آن الهام فطرت همه از ناحيه خدا
است، خداوند همه اين استدلالات را از مواهب خويش مىشمرد كه در دلهاى آماده همچون
دل ابراهيم منعكس مىشود.
قابل توجه اينكه" تلك" در لغت عرب اسم اشاره براى بعيد است ولى گاهى
اهميت موضوع و بلند پايه بودن آن سبب مىشود كه حتى يك موضوع نزديك با اسم اشاره
بعيد ذكر شود، مانند آن را در آغاز سوره بقره مىخوانيم: ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ:" اين كتاب بزرگ شك و ترديدى در آن راه ندارد".
سپس براى تكميل اين بحث مىفرمايد:" درجات هر كس را بخواهيم بلند
مىكنيم" (نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ) [2]