و آنها هدايت يافتگانند.

83- اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم درجات هر كس را بخواهيم (و شايسته باشد) بالا مى‌بريم، پروردگار تو حكيم و دانا است.

تفسير:

به دنبال بحثى كه در آيات گذشته در زمينه استدلالهاى توحيدى ابراهيم گذشت در اين آيات اشاره به بحث و گفتگو ابراهيم با قوم و جمعيت بت‌پرست شده است، نخست مى‌گويد:" قوم ابراهيم با او به گفتگو و محاجه پرداختند" (وَ حاجَّهُ قَوْمُهُ‌).

ابراهيم در پاسخ آنها گفت،" چرا درباره خداوند يگانه با من گفتگو و مخالفت مى‌كنيد، در حالى كه خداوند مرا در پرتو دلائل منطقى و روشن به راه توحيد هدايت كرده است"؟ (قالَ أَ تُحاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَ قَدْ هَدانِ‌).

از اين آيه به خوبى استفاده مى‌شود كه جمعيت بت پرستان قوم ابراهيم تلاش و كوشش داشتند كه به هر قيمتى كه ممكن است او را از عقيده خود باز دارند، و به آئين بت پرستى بكشانند ولى او با نهايت شهامت مقاومت كرد و با دلائل منطقى سخنان همه را پاسخ گفت.

در اينكه آنها به چه منطقى در برابر ابراهيم متوسل شدند، در اين آيات صريحا چيزى نيامده است، ولى از پاسخ ابراهيم اجمالا روشن مى‌شود كه آنها او را تهديد به كيفر و خشم خدايان و بتها كردند، و او را از مخالفت آنان بيم دادند، زيرا در دنباله آيه از زبان ابراهيم چنين مى‌خوانيم: من هرگز از بتهاى شما نمى‌ترسم زيرا آنها قدرتى ندارند كه به كسى زيان برسانند" (وَ لا أَخافُ ما تُشْرِكُونَ بِهِ‌).

" هيچكس و هيچ چيز نمى‌تواند به من زيانى برساند مگر اينكه خدا بخواهد"