نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 309
منظور از آن در اينجا حكومت مطلقه خداوند بر سراسر عالم هستى است.
اين آيه گويا اجمالى از تفصيلى است كه در آيات بعد درباره مشاهده وضع خورشيد و
ماه و ستارگان و پى بردن از غروب آنها به مخلوق بود نشان آمده است.
يعنى قرآن ابتدا مجملى از مجموع آن قضايا را ذكر كرده، سپس به شرح آنها
پرداخته است، و به اين ترتيب منظور از نشان دادن ملكوت آسمان و زمين به ابراهيم
روشن مىشود.
و در پايان آيه مىفرمايد:" هدف ما اين بود كه ابراهيم اهل يقين
گردد" (وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ).
شك نيست كه ابراهيم يقين استدلالى و فطرى به يگانگى خدا داشت اما با مطالعه در
اسرار آفرينش اين يقين به سر حد كمال رسيد، همانطور كه ايمان به معاد و رستاخيز
داشت ولى با مشاهده مرغان سر بريدهاى كه زنده شدند، ايمان او به مرحله" عين
اليقين" رسيد.
***
در آيات بعد اين موضوع را بطور مشروح بيان كرده و استدلال ابراهيم را از
افول و غروب ستاره و خورشيد بر عدم الوهيت آنها روشن مىسازد.
نخست مىگويد:" هنگامى كه پرده تاريك شب جهان را در زير پوشش خود قرار
داد ستارهاى در برابر ديدگان او خودنمايى كرد، ابراهيم صدا زد اين خداى من است؟!
اما به هنگامى كه غروب كرد با قاطعيت تمام گفت: من هيچگاه غروب كنندگان را دوست
نمىدارم" و آنها را شايسته عبوديت و ربوبيت نمىدانم (فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأى كَوْكَباً قالَ هذا
رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لا أُحِبُّ الْآفِلِينَ).
***
بار ديگر چشم بر صفحه آسمان دوخت اين بار قرص سيمگون ماه با فروغ و درخشش
دلپذير خود بر صفحه آسمان ظاهر شده بود" هنگامى كه ماه را ديد
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 309