نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 293
مساله جهاد ندارد زيرا جهاد داراى شرائطى است، و بىاعتنايى به كفار داراى
شرائط و ظروف ديگر، و هر كدام از اين دو در جاى خود بايد انجام گيرد، گاهى لازم
است با بىاعتنايى مخالفان را كوبيد و گاهى با مبارزه و جهاد و كشيدن اسلحه، و
اينكه بعضى تصور كردهاند آيات جهاد، آيه فوق را نسخ كرده كاملا بى اساس است.
در حقيقت آيه فوق اشاره به اين است كه آئين آنها از نظر محتوا پوچ و واهى است
و نام دين را بر يك مشت اعمالى كه به كارهاى كودكان و سرگرمىهاى بزرگسالان
شبيهتر است گذاردهاند اين چنين افراد قابل بحث و گفتگو نيستند و لذا دستور
مىدهد از آنها روى بگردان و به آنها و مذهب توخاليشان اعتنا مكن.
از آنچه گفتيم معلوم شد كه منظور از" دينهم" همان آئين شرك و بت
پرستى است كه آنها داشتند و اين احتمال كه منظور از آن" دين حق" باشد، و
اضافه دين به آنها به خاطر فطرى بودن دين بوده باشد بسيار بعيد بنظر مىرسد.
احتمال ديگرى در تفسير آيه وجود دارد و آن اينكه قرآن اشاره به جمعى از كفار
مىكند كه حتى نسبت به آئين خود به عنوان يك بازى و سرگرمى مىنگريستند و هرگز به
عنوان يك مطلب جدى روى آن فكر نمىكردند، يعنى در بىايمانى نيز بىايمان بودند و
به مبانى مذهب بى اساسشان نيز وفادار نبودند.
و در هر حال آيه اختصاصى به كفار ندارد و شامل حال همه كسانى مىشود كه مقدسات
و احكام الهى را بازيچه نيل به هدفهاى مادى و شخصى قرار مىدهند دين را آلت دنيا و
حكم خدا را بازيچه اغراض شخصى مىسازند.
سپس به پيامبر ص دستور مىدهد كه" به آنها در برابر اين اعمال هشدار دهد
كه روزى فرا مىرسد كه هر كس تسليم اعمال خويش است و راهى براى فرار از چنگال آن
ندارد" (وَ ذَكِّرْ بِهِ أَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِما
كَسَبَتْ) [1]
[1]" تبسل" در اصل از
ماده" بسل" (بر وزن نسل) به معنى نگاهدارى و منع كردن از چيزى با قهر و
غلبه است و به همين جهت به وادار كردن كسى به تسليم" ابسال" گفته
مىشود، و نيز به همين مناسبت به مجازات و يا گروگان گرفتن نيز اطلاق مىگردد، و
جيش باسل به معنى" لشگر شجاع" نيز به همين تناسب است، زيرا ديگران را با
قهر و غلبه وادار به تسليم مىكند، در آيه فوق نيز به معنى تسليم شخص و گرفتارى او
در چنگال اعمال بد خويش آمده است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 293