نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 186
فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ).
در اينكه" فتنه" در آيه فوق به چه معنى است، ميان مفسران گفتگو است،
بعضى آن را به معنى پوزش و معذرت و بعضى به معنى پاسخ و بعضى به معنى شرك
گرفتهاند [1] اين
احتمال نيز در تفسير آيه وجود دارد كه منظور از" فتنه و افتنان" همان
دلباختگى به چيزى است يعنى نتيجه دلباختگى آنها به شرك و بت پرستى كه پردهاى بر
روى انديشه و خرد آنها افكنده اين شده است، كه در قيامت كه پردهها كنار مىرود
متوجه خطاى بزرگ خود بشوند و از اعمال خود بيزارى جويند و به كلى انكار كنند.
و اصل" فتنه" در لغت چنان كه" راغب" در"
مفردات" مىگويد: آن است كه طلا را در آتش بيفكنند و زير فشار حرارت قرار
دهند تا باطن آن آشكار گردد و معلوم شود خالص است يا ناخالص؟ اين معنى را در آيه
فوق مىتوان به عنوان يك تفسير ديگر پذيرفت، زيرا آنها هنگامى كه در روز رستاخيز
در فشار سخت و وحشتهاى آن روز فرو مىروند بيدار مىشوند و به خطاى خود واقف مىگردند
و براى نجات خود اعمال گذشته را انكار مىكنند.
***
در آيه بعد براى اينكه مردم از سرنوشت رسواى اين افراد عبرت گيرند
مىگويد:" درست توجه كن ببين اينها كارشان به كجا مىرسد كه به كلى از روش و
مسلك خويش بيزارى جسته و آن را انكار مىكنند و حتى به خودشان نيز دروغ
مىگويند" (انْظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلى
أَنْفُسِهِمْ).
[1] در صورتى كه به معنى معذرت و پاسخ
بوده باشد آيه احتياج به تقدير ندارد ولى در صورتى كه به معنى شرك باشد بايد
كلمه" نتيجه" را نيز در تقدير گرفت يعنى" نتيجه شرك آنها اين شد كه
سوگند ياد كنند مشرك نبودند".
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 186