ضمنا اگر مى‌بينيم در بعضى از آيات قرآن قبض روح به خدا نسبت داده شده است مانند:

اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها:

" خداوند جانها را در موقع مرگ مى‌گيرد" (سوره زمر- 42) منافاتى با آيات گذشته ندارد زيرا در مواردى كه كار با وسائطى انجام مى‌گيرد، گاهى كار را به وسائط نسبت مى‌دهند و گاهى به آن كسى كه اسباب و وسائط را برانگيخته است، و هر دو نسبت، صحيح است.

جالب اينكه در قرآن بسيارى از حوادث جهان به فرشتگانى كه مامور خدا در عالم هستى هستند نسبت داده شده است، و همانطور كه مى‌دانيم فرشته معنى وسيعى دارد كه از" موجودات مجرد عاقل" گرفته تا" نيروها و قواى طبيعى" را شامل مى‌شود.

3- مستضعف كيست؟

از بررسى آيات قرآن و روايات استفاده مى‌شود افرادى كه از نظر فكرى يا بدنى يا اقتصادى آن چنان ضعيف باشند كه قادر به شناسايى حق از باطل نشوند، و يا اينكه با تشخيص عقيده صحيح بر اثر ناتوانى جسمى يا ضعف مالى و يا محدوديتهايى كه محيط بر آنها تحميل كرده قادر به انجام وظائف خود به طور كامل نباشند و نتوانند مهاجرت كنند آنها را مستضعف مى‌گويند.

از على ع چنين نقل شده كه فرمود:

و لا يقع اسم الاستضعاف على من بلغته الحجة فسمعتها اذنه و وعاها قلبه‌

:" مستضعف كسى نيست كه حجت بر او تمام شده و حق را شنيده و فكرش آن را درك كرده است" [1] و از امام موسى بن جعفر ع پرسيدند كه مستضعفان چه كسانى هستند؟

[1] نور الثقلين جلد اول صفحه 536.