نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 84
فشار بوديم و به همين جهت توانايى بر اجراى فرمان خدا نداشتيم".
(قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ).
اما اين اعتذار از آنان پذيرفته نمىشود و بزودى از فرشتگان خدا پاسخ مىشنوند
كه:" مگر سرزمين پروردگار وسيع و پهناور نبود كه مهاجرت كنيد و خود را از آن
محيط آلوده و خفقان بار برهانيد".
و در پايان به سرنوشت آنان اشاره كرده، مىفرمايد:" اين گونه اشخاص كه با
عذرهاى واهى و مصلحتانديشىهاى شخصى شانه از زير بار هجرت خالى كردند و زندگى در
محيط آلوده و خفقان بار را بر آن ترجيح دادند، جايگاهشان دوزخ و بد سرانجامى
دارند".
در آيه بعد مستضعفان و ناتوانهاى واقعى (نه مستضعفان دروغين) را استثناء كرده
و مىفرمايد:
" مردان و زنان و كودكانى كه هيچ راه چارهاى براى هجرت و هيچ طريقى براى
نجات از آن محيط آلوده نمىيابند، از اين حكم مستثنى هستند، زيرا واقعا اين دسته
معذورند و خداوند ممكن نيست تكليف ما لا يطاق كند".
(إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ
الْوِلْدانِ لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا).
و در آخرين آيه مىفرمايد:" ممكن است اينها مشمول عفو خداوند شوند و
خداوند همواره بخشنده و آمرزنده بوده است".