روشن است كه ميان اين دو تعبير منافاتى نيست زيرا در تعبير اول منظور بيان اصل برترى مجاهدان بر غير آنها است، ولى در تعبير دوم اين برترى را شرح مى‌دهد، و لذا با ذكر" مغفرت" و" رحمت" نيز توام شده است، و به عبارت ديگر تفاوت ميان اين دو تفاوت ميان" اجمال" و" تفصيل" است.

ضمنا از تعبير به" درجات" نيز مى‌توان اين معنى را استفاده كرد كه مجاهدان همه در يك حد و پايه نيستند و به اختلاف درجه اخلاص و فداكارى و تحمل ناراحتيها، مقامات معنوى آنها مختلف است، زيرا مسلم است همه مجاهدانى كه در يك صف در برابر دشمن مى‌ايستند به يك اندازه، جهاد نمى‌كنند و به يك اندازه اخلاص ندارند، بنا بر اين هر يك، به تناسب كار و نيت خود پاداش مى‌گيرند.

اهميت فوق العاده جهاد:

جهاد يك قانون عمومى در عالم آفرينش است، و همه موجودات زنده جهان اعم از نباتات و حيوانات به وسيله جهاد موانع را از سر راه خود بر مى‌دارند، تا بتوانند به كمالات مطلوب خود برسند.

و به عنوان مثال، ريشه درختى را مى‌بينيم كه براى بدست آوردن غذا و نيرو، بطور دائم در حال فعاليت و حركت است، و اگر روزى اين فعاليت و كوشش را ترك گويد، ادامه زندگى براى او غير ممكن است.

بهمين دليل در هنگامى كه در حركت خود در اعماق زمين با موانعى برخورد كند، اگر بتواند آنها را سوراخ كرده و از آنان مى‌گذرد، عجيب اين است كه ريشه‌هاى لطيف گاهى همانند مته‌هاى فولادى با موانع به نبرد بر مى‌خيزند، و اگر احيانا اين توانايى را نداشت، راه خود را كج كرده و با