ساختن تاريكيهاى جهل و نادانى.

(إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فِيها هُدىً وَ نُورٌ).

" به همين جهت پيامبران الهى كه در برابر فرمان خدا تسليم بودند و بعد از نزول تورات روى كار آمدند همگى بر طبق آن براى يهود، حكم مى‌كردند".

(يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هادُوا).

نه تنها آنها چنين مى‌كردند بلكه" علماى بزرگ يهود و دانشمندان با ايمان و پاك آنها، بر طبق اين كتاب آسمانى كه به آنها سپرده شده بود، و بر آن گواه بودند داورى مى‌كردند".

(وَ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتابِ اللَّهِ وَ كانُوا عَلَيْهِ شُهَداءَ) [1] در اينجا روى سخن را به آن دسته از دانشمندان اهل كتاب كه در آن عصر مى‌زيستند كرده و مى‌گويد:" از مردم نترسيد و احكام واقعى خدا را بيان كنيد، بلكه از مخالفت من بترسيد كه اگر حق را كتمان كنيد مجازات خواهيد شد".

(فَلا تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ‌).

و همچنين آيات خدا را به بهاى كمى نفروشيد.

(وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلًا).

در حقيقت سرچشمه كتمان حق و احكام خدايا ترس از مردم و عوامزدگى است و يا جلب منافع شخصى و هر كدام باشد نشانه ضعف ايمان و سقوط شخصيت است، و در جمله‌هاى بالا به هر دو اشاره شده است.

[1] در باره معنى ربانى و ماده اصلى آن در جلد دوم صفحه 482 بحث كرده‌ايم، و" احبار" جمع" حبر" (بر وزن" فكر" و همچنين بر وزن" ابر") به معنى اثر نيك است و سپس بر دانشمندانى كه در جامعه اثر نيك دارند اطلاق شده و اگر به مركب نيز" حبر" گفته مى‌شود بخاطر آثار نيك آن است.