تفسير:

پاك سازى جسم و جان‌

در آيات سابق، بحثهاى گوناگونى در باره" طيبات جسمى و مواهب مادى" مطرح شد، در اين آيه به" طيبات روح" و آنچه باعث پاكيزگى جان انسان مى‌گردد، اشاره شده است و قسمت قابل ملاحظه‌اى از احكام وضو و غسل و تيمم كه موجب صفاى روح است، تشريح گرديده، نخست خطاب به افراد با ايمان كرده، احكام وضو را به اين ترتيب بيان ميكند:

" اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد هنگامى كه براى نماز بپاخاستيد [1] صورت و دستهاى خود را تا آرنج بشوئيد و قسمتى از سر و همچنين پا را تا مفصل (يا برآمدگى پشت پا) مسح كنيد".

(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ‌).

[1] در روايات متعددى از امامان اهل بيت ع نقل شده كه منظور از جمله" قمتم" (بپاخاستيد) در اينجا برخاستن از خواب است و دقت در محتويات آيه نيز اين معنى را تاييد مى‌كند چون در جمله‌هاى بعد هنگام بيان حكم تيمم مى‌فرمايد: أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ (يا كسى از شما از قضاى حاجت بر گردد) ... اگر آغاز آيه حكم تمام كسانى را كه به اصطلاح بى‌وضو هستند بيان مى‌كند عطف اين جمله، آن هم به وسيله" او" با ظاهر آيه سازگار نيست، زيرا آنهم داخل در عنوان بى‌وضو است.

ولى در صورتى كه آغاز آيه منحصرا بيان حال كسانى باشد كه از خواب بيدار مى‌شوند و به اصطلاح تنها" حدث خواب" را بيان كند، اين جمله كاملا مفهوم خواهد داشت (دقت كنيد).