نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 25
سپس
مىفرمايد:" اگر كسانى سرپيچى كنند و با دستورات تو به مخالفت برخيزند
مسئوليتى در برابر اعمال آنها ندارى و موظف نيستى كه به حكم اجبار آنها را از هر
خلافكارى باز دارى، وظيفه تو تبليغ رسالت و امر بمعروف و نهى از منكر و راهنمايى
افراد گمراه و بى خبر است".
(وَ مَنْ تَوَلَّى فَما
أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً) بايد توجه داشت كه" حفيظ"
از نظر اينكه صفت مشبهه است و معنى ثبات و دوام را مىرساند با" حافظ"
كه اسم فاعل است تفاوت دارد بنا بر اين" حفيظ" به معنى كسى است كه به
طور مداوم مراقب حفظ چيزى مىباشد، در نتيجه مفهوم آيه چنين مىشود مسئوليت پيامبر
ص مسئوليت رهبرى و هدايت و دعوت به سوى حق و مبارزه با فساد است ولى اگر افرادى
اصرار در پيمودن راه خلاف داشته باشند، نه پيامبر ص در مقابل انحرافهاى آنها
مسئوليتى دارد كه در همه جا حاضر و ناظر باشد، و جلو هر گونه گناه و معصيتى را با
زور و اجبار بگيرد، نه او از طرق عادى قدرت بر چنين چيزى را مىتواند داشته باشد.
بنا بر اين
در حوادثى مانند جنگ احد كه شايد آيه ناظر به آن هم باشد پيامبر ص وظيفه داشته است
كه از نظر فنون جنگى حد اكثر دقت و مراقبت را در طرح نقشه جنگ و حفاظت مسلمانان از
شر دشمن به خرج دهد، و مسلما اطاعت از پيامبر ص در اين دستورات اطاعت خدا بوده،
ولى اگر كسانى دستور پيامبر ص را زير پا گذاشتند و به همان دليل گرفتار شكست شدند،
مسئوليت آن متوجه خود آنها است نه پيامبر ص.
بايد توجه
داشت كه اين آيه يكى از روشنترين آيات قرآن است كه دليل بر حجيت سنت پيامبر ص و
قبول احاديث او مىباشد، بنا بر اين كسى نمىتواند بگويد قرآن را قبول دارم ولى
حديث و سنت پيغمبر ص را قبول ندارم، زيرا آيه فوق صريحا مىگويد:" اطاعت از
حديث و سنت پيامبر ص اطاعت
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 25