نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 454
در بعضى از تفاسير اسلامى شان نزولهاى ديگرى ذكر شده كه كم و بيش با شان نزول
فوق شباهت دارد (تفسير تبيان، و طبرسى، و المنار).
تفسير: تسليم در برابر حق
گرچه شان نزول خاصى در بالا براى آيه فوق نقل شد ولى همانطور كه بارها
گفتهايم شان نزولهاى خاص هيچگاه با عموميت مفهوم آيه منافات ندارد، و به همين
دليل اين آيه مىتواند مكمل بحث آيات قبل نيز بوده باشد.
در اين آيه خداوند سوگند ياد كرده كه افراد، ايمان واقعى در صورتى خواهند داشت
كه پيامبر ص را در اختلافات خود به داورى بطلبند و به بيگانگان مراجعه ننمايند (فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيما
شَجَرَ بَيْنَهُمْ) [1] سپس مىفرمايد:" نه فقط به داورى را به
نزد تو آورند بلكه هنگامى كه تو در ميان آنها حكمى كردى، خواه به سود آنها باشد يا
به زيان آنها، علاوه بر اينكه اعتراض نكنند در دل خود نيز احساس ناراحتى ننمايند و
كاملا تسليم باشند" (ثُمَّ لا
يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً).
گرچه ناراحتى درونى از قضاوتهايى كه احيانا به زيان انسان است غالبا اختيارى
نيست، ولى با تربيتهاى اخلاقى و پرورش روح تسليم در برابر حق و عدالت و توجه به
موقعيت واقعى پيامبر ص حالتى در انسان پيدا مىشود كه هيچگاه از داورى پيامبر ص و
حتى دانشمندانى كه جانشينان او هستند هرگز ناراحت نخواهد
[1]-" شجر" در اصل از
ماده" شجر" (بر وزن قمر) به معنى" درخت" گرفته شده و از آنجا
كه در مشاجره و نزاع، يك نوع آشفتگى و بهم پيچيدگى همانند پيچيدگى شاخههاى درختان
به يكديگر آشكار مىشود به معنى نزاع و كشمكش آمده است، و در آيه فوق به همين معنى
استعمال شده است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 454