و يا به اندازه كافى از محبت اشباع نشوند، افرادى هرزه، خطرناك و جنايتكار بار مى‌آيند، بنا بر اين نيكى در حق يتيمان هم نيكى به فرد است هم نيكى به اجتماع!

5- وَ الْمَساكِينِ‌

بعد از آن حقوق مستمندان را يادآورى مى‌كند چون در يك اجتماع سالم كه عدالت در آن برقرار است نيز افرادى معلول و از كار افتاده و مانند آن وجود خواهند داشت كه فراموش كردن آنها بر خلاف تمام اصول انسانى است، و اگر فقر و محروميت به خاطر انحراف از اصول عدالت اجتماعى دامنگير افراد سالم گردد نيز بايد با آن به مبارزه برخاست.

6- وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبى‌

سپس توصيه به نيكى در حق همسايگان نزديك مى‌كند- در اينكه منظور از همسايه نزديك چيست مفسران احتمالات مختلفى داده‌اند بعضى معنى آن را همسايگانى كه جنبه خويشاوندى دارند دانسته‌اند ولى اين تفسير با توجه به اينكه در جمله‌هاى سابق از همين آيه اشاره به حقوق خويشاوندان شده بعيد به نظر مى‌رسد، بلكه منظور همان نزديكى مكانى است زيرا همسايگان نزديكتر حقوق و احترام بيشترى دارند، و يا اينكه منظور همسايگانى است كه از نظر مذهبى و دينى با انسان نزديك باشند.

7- وَ الْجارِ الْجُنُبِ‌

سپس در باره همسايگان دور سفارش مى‌نمايد و همانطور كه گفتيم، منظور از آن دورى مكانى است- زيرا طبق پاره‌اى از روايات تا چهل خانه از چهار طرف همسايه محسوب مى‌شوند [1] كه در شهرهاى كوچك تقريبا تمام شهر را در بر مى‌گيرد.

(چون اگر خانه هر انسانى را مركز دايره‌اى فرض كنيم كه شعاع آن از هر طرف چهل خانه باشد، با يك محاسبه ساده در باره مساحت چنين دايره‌اى روشن مى‌شود كه مجموع خانه‌هاى اطراف آن را تقريبا پنج هزار خانه تشكيل مى‌دهد كه مسلما

[1]- نور الثقلين جلد اول صفحه 480.