تفسير: بستگى سلامت اجتماع به سلامت اقتصاد

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ‌ اين آيه در واقع زير بناى قوانين اسلامى را در مسائل مربوط به" معاملات و مبادلات مالى" تشكيل مى‌دهد، و بهمين دليل فقهاى اسلام در تمام ابواب معاملات به آن استدلال مى‌كنند، آيه خطاب به افراد با ايمان كرده و مى‌گويد:" اموال يكديگر را از طرق نابجا و غلط و باطل نخوريد" يعنى هر گونه تصرف در مال ديگرى كه بدون حق و بدون يك مجوز منطقى و عقلانى بوده باشد ممنوع شناخته شده و همه را تحت عنوان" باطل" كه مفهوم وسيعى دارد قرار داده است.

مى‌دانيم" باطل" در مقابل" حق" است و هر چيزى را كه ناحق و بى هدف و بى- پايه باشد در برمى‌گيرد.

در آيات ديگرى از قرآن نيز با عباراتى شبيه عبارت فوق، اين موضوع تاكيد شده، مثلا: به هنگام نكوهش از قوم يهود و ذكر اعمال زشت آنها مى‌فرمايد:

وَ أَكْلِهِمْ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ‌ (نساء- 161):" آنها در اموال مردم بدون مجوز و به ناحق تصرف مى‌كردند" و در آيه 188 بقره، جمله" لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ‌" را بعنوان مقدمه‌اى براى نهى از كشاندن مردم بوسيله ادعاهاى پوچ و بى اساس به سوى دادگاهها و خوردن اموال آنها ذكر فرموده است.

بنا بر اين هر گونه تجاوز، تقلب، غش، معاملات ربوى، معاملاتى كه حد و حدود آن كاملا نامشخص باشد، خريد و فروش اجناسى كه فايده منطقى و عقلايى در آن نباشد، خريد و فروش وسائل فساد و گناه، همه در تحت اين قانون كلى قرار دارند، و اگر در روايات متعددى كلمه" باطل" به قمار و ربا و مانند آن تفسير شده در