وَ كُنْتُمْ عَلى‌ شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْها:

" شفا" در اصل لغت به كناره چاه و يا خندق و مانند آن گويند، و شايد اطلاق" شفه" بر" لب" نيز بهمين مناسبت باشد، و همچنين استعمال اين كلمه در بهبودى از بيمارى نيز بخاطر آن است كه انسان در كناره" سلامت و تندرستى" قرار مى‌گيرد.

در جمله بالا خداوند مى‌گويد: شما در گذشته در لبه گودالى از آتش بوديد كه هر آن ممكن بود در آن سقوط كنيد و همه چيز شما خاكستر گردد!، اما خداوند شما را نجات داد و از اين پرتگاه بنقطه امن و امانى كه همان نقطه" برادرى و محبت" بود رهنمون ساخت.

در اينكه منظور از" نار" در آيه آتش دوزخ است يا آتش‌هاى اين جهان در ميان مفسران گفتگو شده است، ولى با توجه به مجموع آيه چنين بنظر ميرسد كه نار كنايه از جنگها و نزاعهايى بوده كه هر لحظه در دوران جاهليت به بهانه‌اى در ميان اعراب شعله‌ور مى‌شد، قرآن مجيد باين جمله اوضاع خطرناك عصر جاهليت را منعكس مى‌سازد كه هر لحظه خطر جنگ و خونريزى آنها را تهديد مى‌كرد و خداوند در پرتو نور اسلام آنها را از آن وضع نجات داد و مسلما با نجات يافتن از وضع خطرناك گذشته از آتش سوزان دوزخ نيز نجات يافتند.

كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ‌:

در پايان آيه براى تاكيد بيشتر مى‌گويد:" خداوند اين چنين آيات خود را روشن مى‌سازد تا هدايت شويد". بنا بر اين هدف نهايى هدايت و نجات شما است و چون پاى منافع و سرنوشت شما در ميان است بايد به آنچه گفته شد اهميت فراوان دهيد.

نقش اتحاد در بقاى ملتها

با تمام گفتگوهايى كه در باره اثر اعجاز آميز اتحاد در پيشرفت اهداف‌