نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 288
نسب) در ميان دو نفر پيدا مىشود مانند" ولاء عتق" يعنى اگر كسى
برده خود را آزاد كند، و آن برده پس از مرگ هيچ گونه خويشاوند نسبى و سببى از خود
به يادگار نگذارد، اموال او به آزاد كننده او ميرسد (و اين خود يك نوع تشويق و
پاداش براى آزاد كردن بردگان است) و" ولاء ضمان جريرة" و آن پيمان خاصى
بوده كه در ميان دو نفر به خواست و اراده خودشان برقرار ميشده، و طرفين متعهد
ميشدند كه از يكديگر در موارد مختلفى دفاع كنند و پس از مرگ (در صورتى كه هيچ گونه
خويشاوند نسبى و سببى نداشته باشد) از يكديگر ارث ببرند، و ديگر" ولاء
امامت" است، يعنى اگر كسى از دنيا برود و هيچگونه وارث نسبى و سببى و غير
آنها نداشته باشد، ميراث او به امام ع و به عبارت ديگر به- بيت المال مسلمين
مىرسد.
البته هر يك از طبقات فوق شرائط و احكامى دارند كه در كتب فقهى مشروحا آمده
است.
تفسير:
يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ
حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ در اين آيه حكم طبقه اول
وارثان (فرزندان و پدران و مادران) بيان شده است، و بديهى است كه هيچ رابطه
خويشاوندى نزديكتر از رابطه فرزند و پدر نمىباشد، و لذا قرآن آنها را بر طبقات
ديگر ارث مقدم داشته است.
در جمله نخست مىگويد:" خداوند به شما در باره فرزندانتان سفارش ميكند كه
براى پسران دو برابر سهم دختران قائل شويد".
قابل توجه اينكه از نظر جملهبندى و طرز بيان ارث دختران اصل قرار داده شده و
ارث پسران به صورت فرع و با مقايسه به آن تعيين گرديده، زيرا مىگويد:
" پسران دو برابر سهم دختران ميبرند" و اين يك نوع تاكيد روى ارث
بردن دختران و مبارزه با سنتهاى جاهلى است كه آنها را به كلى محروم مىكردند (اما
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 288