از طريق مشروع انجام نشود از طرق نامشروع، اقدام مى‌كند در اينگونه موارد نيز نميتوان منطقى بودن خواسته مرد را انكار كرد، و لذا حتى در كشورهايى كه تعدد همسر قانونا ممنوع است، عملا در بسيارى از موارد ارتباط با زنان متعدد رواج كامل دارد، و يك مرد در آن واحد با زنان متعددى ارتباط نامشروع دارد.

مورخ مشهور فرانسوى گوستاولوبون قانون تعدد زوجات اسلام را كه به صورت محدود و مشروط است يكى از مزاياى اين آئين مى‌شمارد و بهنگام مقايسه آن را روابط آزاد و نامشروع مردان، با چند زن، در اروپا چنين مى‌نويسد:

" در غرب هم با وجود اينكه آب و هوا و وضع طبيعت هيچكدام ايجاب چنين رسمى (تعدد زوجات) نمى‌كند با اين حال وحدت همسر چيزى است كه ما آن را فقط در كتاب‌هاى قانون مى‌بينيم! و الا گمان نميكنم كه بشود انكار كرد كه در معاشرت واقعى ما اثرى از اين رسم نيست! راستى من متحيرم و نميدانم كه تعدد زوجات مشروع و محدود شرق، از تعدد زوجات سالوسانه غرب چه چيز كم دارد؟ بلكه من ميگويم كه اولى از هر حيث از دومى بهتر و شايسته‌تر است" [1] البته نميتوان انكار كرد كه بعضى از مسلمان‌نماها بدون رعايت روح اسلامى اين قانون، از آن سوء استفاده كرده و براى خود حرم سراهاى ننگينى بر پا نموده و به حقوق زنان و همسران خود تجاوز كرده‌اند، ولى اين عيب از قانون نيست و اعمال آنها را نبايد به حساب دستورهاى اسلام گذاشت، كدام قانون خوبى است كه افراد سودجو از آن، بهره‌بردارى نامشروع نكرده‌اند؟

سؤال:

در اينجا بعضى سؤال مى‌كنند كه ممكن است شرائط و كيفياتى كه در بالا گفته شد براى زن يا زنانى پيدا شود آيا در اين صورت مى‌توان به او اجازه داد كه‌

[1]- تاريخ تمدن اسلام و عرب ترجمه فخر گيلانى صفحه 509.