نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 27 صفحه : 97
زمستان سرماى هوا شكسته شده است، و روح و جان انسان در اين موقع آماده هر گونه
فعاليت است.
" سجى" از ماده" سجو" (بر وزن سرد، و بر وزن غلو) در اصل
به معنى" سكون و آرامش" است، و به معنى" پوشاندن" و"
تاريك شدن" نيز آمده است و لذا هنگامى كه" ميت" در كفن
مىپيچند" مسجى" به او گفته مىشود، ولى در اينجا همان معنى اصلى را
مىبخشد كه سكون و آرامش است، به همين جهت شبهايى كه باد نمىوزد ليلة ساجية (شب
آرام) مىگويند و به درياى خالى از طوفان و امواج خروشان" بحر ساج"
(درياى آرام) گفته مىشود.
در هر حال آنچه در شب مهم است همان آرامشى است كه بر آن حكمفرما است، و طبعا
اعصاب و روح انسان را در آرامش فرو مىبرد، و براى تلاش و كوشش فردا و فرداها
آماده مىسازد، و از اين نظر نعمت بسيار مهمى است كه شايسته است سوگند به آن ياد
شود.
ميان اين دو قسم و محتواى آيه شباهت و رابطه نزديكى وجود دارد، روز همچون نزول
نور وحى بر قلب پاك پيامبر ص است و شب همچون انقطاع موقت وحى كه آن نيز در بعضى از
مقاطع لازم است.
***
و به دنبال اين دو سوگند بزرگ به نتيجه و جواب قسم پرداخته مىفرمايد:
" پروردگارت هرگز تو را ترك نگفته، و هرگز مورد خشم قرار نداده است"
(ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى).
" ودع" از ماده" توديع" به معنى ترك گفتن و وداع كردن
است.
" قلى" از ماده" قلا" (بر وزن صدا) به معنى شدت بغض و
عداوت است و از ماده" قلو" (بر وزن سرو) به معنى پرتاب كردن نيز آمده
است.
راغب معتقد است كه اين هر دو به يك معنى باز مىگردد، زيرا كسى
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 27 صفحه : 97