اختيار، نه دليلى بر اجبار (دقت كنيد).

3- هميشه نزديكان بى بصر دورند!

اين سوره بار ديگر اين حقيقت را تاكيد مى‌كند كه خويشاوندى در صورتى كه با پيوند مكتبى همراه نباشد كمترين ارزشى ندارد، و مردان خدا در برابر منحرفان و جباران و گردنكشان هيچگونه انعطافى نشان نمى‌دادند هر چند نزديكترين بستگان آنها بودند.

با اينكه ابو لهب عموى پيغمبر اكرم ص بود و از نزديكترين نزديكانش محسوب مى‌شد وقتى خط مكتبى و اعتقادى و عملى خود را از او جدا كرد همچون ساير منحرفان و گمراهان زير شديدترين رگبارهاى توبيخ و سرزنش قرار گرفت، و به عكس افراد دور افتاده‌اى بودند كه نه تنها از بستگان پيغمبر ص محسوب نمى‌شدند، بلكه از نژاد او و اهل زبان او هم نبودند، ولى بر اثر پيوند فكرى و اعتقادى و عملى آن قدر نزديك شدند كه طبق حديث معروف سلمان منا اهل البيت:" سلمان از خانواده ما است" گويى جزء خاندان پيغمبر شدند [1] درست است كه آيات اين سوره تنها از ابو لهب و همسرش سخن مى‌گويد، ولى پيدا است كه آنها را به خاطر صفاتشان اينچنين مورد نكوهش قرار مى‌دهد، بنا بر اين هر فرد يا گروهى داراى همان اوصاف باشند سرنوشتى شبيه آنها دارند.

[1] توضيح بيشترى در اين زمينه در جلد نهم صفحه 118 ذيل آيه 46 سوره هود به تناسب شرح حال فرزند نوح (ع) داده‌ايم‌