و انكسارى رخ مى‌دهد، و درست مانند" مطالبات" و" بدهيها" است كه از يكديگر كسر مى‌شود، هنگامى كه انسان نتيجه اين موازنه را مى‌بيند در حقيقت تمام اعمال نيك و بد خود را ديده است، همين سخن در مورد" عفو" و" توبه" نيز جارى است، چرا كه عفو بدون لياقت و شايستگى صورت نمى‌گيرد، و توبه خود نيز يكى از اعمال نيك است.

بعضى در اينجا جواب ديگرى گفته‌اند كه صحيح به نظر نمى‌رسد و آن اينكه افراد كافر نتيجه اعمال خوب خود را در اين دنيا مى‌بينند، همانگونه كه افراد مؤمن كيفر اعمال بد خود را در اين جهان مى‌بينند.

ولى ظاهر اين است كه آيات مورد بحث مربوط به قيامت است نه دنيا بعلاوه اين كليت ندارد كه هر مؤمن و كافرى نتيجه اعمالش را در دنيا ببيند.

3- جامعترين آيات قرآن‌

از" عبد اللَّه بن مسعود" نقل شده است كه محكمترين آيات قرآن مجيد همين آيات" فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ‌" مى‌باشد و از آن تعبير به" جامعه" مى‌كرد و به راستى ايمان عميق به محتواى آن كافى است كه انسان را در مسير حق وادارد، و از هر گونه شر و فساد بازدارد، لذا در حديثى آمده است كه مردى خدمت پيغمبر اكرم ص آمد عرض كرد: علمنى مما علمك اللَّه:" از آنچه خداوند به تو تعليم داده به من بياموز".

پيغمبر اكرم ص او را به مردى از يارانش سپرد، تا قرآن به او تعليم كند، و او سوره" إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ‌" را تا به آخر به او تعليم داد، آن مرد از جا برخاست و گفت: همين مرا كافى است (و در روايت ديگرى آمده تكفينى هذه الاية:" همين يك آيه مرا كفايت مى‌كند")!