رضايت او را بطلب، و خشنودى او را جستجو كن، و به سوى قرب جوارش بشتاب.

مطابق آنچه گفته شد آيه مفهوم گسترده‌اى دارد كه فراغت از هر مهمى، و پرداختن به مهم ديگر را شامل مى‌شود، و جهت‌گيرى تمام تلاشها را به سوى پروردگار توصيه مى‌كند، ولى غالب مفسران معانى محدودى براى آيه ذكر كرده‌اند كه مى‌توان هر يك از آنها را به عنوان مصداقى پذيرفت:

جمعى گفته‌اند منظور اين است هنگامى كه از نماز واجب فراغت يافتى به دعا پرداز و از خدا تمنا كن تا هر چه مى‌خواهى به تو بدهد.

يا اينكه هنگامى كه از فرائض فارغ شدى براى نافله شب برخيز.

يا اينكه هنگامى كه از دنيا فارغ شدى به امور آخرت و عبادت و نماز پروردگارت بپرداز.

يا اينكه هنگامى كه از واجبات فراغت پيدا كردى به مستحباتى كه خدا دستور داده توجه كن.

يا اينكه هنگامى كه از جهاد با دشمن فارغ شدى به عبادت برخيز.

يا اينكه هنگامى كه از جهاد با دشمن فارغ شدى به جهاد نفس پرداز.

يا اينكه هنگامى از اداى رسالت فارغ شدى به تقاضاى شفاعت برخيز! در روايات متعددى كه دانشمند معروف اهل سنت حافظ" حاكم حسكانى" در" شواهد التنزيل" نقل كرده از امام صادق چنين آمده است كه فرمود: يعنى" هنگامى كه فراغت يافتى على را به ولايت نصب كن" [1] قرطبى نيز در تفسير خود از بعضى نقل كرده است كه معناى آيه اين است" هنگامى كه فراغت يافتى امامى را كه جانشين تو است نصب كن" (هر چند

[1]" شواهد التنزيل" جلد 2 صفحه 349 (احاديث 1116 تا 1119).