نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 27 صفحه : 107
قيامت نورى خواهد داشت" [1] گويى خداوند به پيامبر ص مىفرمايد: تو هم خود يتيم بودى و
رنج يتيمى را كشيدهاى، اكنون از دل و جان مراقب يتيمان باش و روح تشنه آنها را با
محبت سيراب كن.
***
و در آيه بعد به دومين دستور پرداخته، مىفرمايد:" و سؤال كننده را
از خود مران" (وَ أَمَّا السَّائِلَ
فَلا تَنْهَرْ).
" لا تنهر" از ماده" نهر" به معنى" راندن توأم با
خشونت" است، و بعيد نيست ريشه آن با" نهر" به معنى نهر آب جارى يكى
باشد چرا كه آن هم آب را با شدت مىراند! در اينكه منظور از" سائل" در
اينجا چه كسى است؟ چند تفسير وجود دارد: نخست اينكه منظور كسانى است كه سؤالاتى در
مسائل علمى و اعتقادى و دينى دارند، به قرينه اينكه اين دستور تفريعى است بر آنچه
در آيات قبل آمده" وَ وَجَدَكَ ضَالًّا
فَهَدى"" خداوند تو را گمشده يافت و هدايت
كرد" پس به شكرانه اين هدايت الهى تو نيز در هدايت نيازمندان كوشا باش، و هيچ
تقاضا كننده هدايتى را از خود مران.
ديگر اينكه منظور كسانى است كه داراى فقر مادى هستند، و به سراغ تو مىآيند،
بايد آنچه در توان دارى به كار گيرى، و آنها را مايوس نكنى، و از خود نرانى.
سوم اينكه هم ناظر به فقر علمى است و هم فقر مادى، دستور مىدهد كه به تقاضاى
سائلان در هر قسمت پاسخ مثبت ده، اين معنى هم تناسب با هدايت الهى نسبت به پيامبر
ص دارد و هم سرپرستى از او در زمانى كه يتيم بود.