به پائين‌ترين و برترين مكان است) [1] از روايات متعددى نيز استفاده مى‌شود كه اعمالى كه لايق قرب خدا نيست سقوط مى‌كند، و در سجين قرار مى‌گيرد، چنان كه در حديثى از پيغمبر اكرم ص آمده است:

ان الملك ليصعد بعمل العبد مبتهجا فاذا صعد بحسناته يقول اللَّه عز و جل اجعلوها فى سجين، انه ليس اياى اراد فيها!:

" گاه مى‌شود كه فرشته عمل بنده‌اى را با خوشحالى و سرور به آسمان بالا مى‌برد هنگامى كه حسنات او را بالا برد خداوند عز و جل مى‌فرمايد: آن را در سجين قرار دهيد كه او هدفش جلب رضاى من نبوده"! [2] از مجموع اين روايات بر مى‌آيد كه" سجين" مكانى است بسيار پست در دوزخ كه اعمال يا نامه اعمال بدكاران را در آن مى‌نهند يا سرنوشت آنها گرفتار شدن در آن زندان است.

مطابق اين تفسير جمله كتاب مرقوم تاكيدى است بر جمله‌ إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ‌ (نه اينكه تفسيرى براى سجين باشد) يعنى اين مجازاتى است براى آنها رقم زده شده و قطعى و حتمى.

مرقوم از ماده" رقم" (بر وزن زخم) به معنى خط درشت است، و از آنجا كه خطوط درشت و روشن خالى از ابهام است ممكن است اين تعبير اشاره به قطعى بودن و خالى از ابهام بودن باشد، چيزى كه نه هرگز محو مى‌شود و نه فراموش مى‌گردد.

جمع ميان اين دو تفسير نيز مانعى ندارد، چرا كه سجين در تفسير اول به معنى ديوان كل اعمال بدكاران است، و در تفسير دوم به معنى دوزخ يا قعر زمين است و معلوم است كه اينها علت و معلول يكديگرند، يعنى هنگامى كه نامه عمل‌

[1]" نور الثقلين" جلد 5 صفحه 530. حديث 15.

[2]" همان مدرك" حديث 19.