و نيروى لازم را براى تلاش و حركت ايجاد كند اينها همه در جمله" فعدلك" جمع است.

بعضى اين جمله را اشاره به راست قامت بودن انسان در ميان انواع حيوانات كه فضيلت و مزيتى براى او محسوب مى‌شود دانسته‌اند، اين معنى با مرحله بعد سازگارتر است ولى معنى قبل جامعتر مى‌باشد.

و سر انجام مرحله" تركيب" و" صورت بندى" او در مقايسه با موجودات ديگر فرا مى‌رسد، آرى خداوند نوع انسان را در مقايسه با انواع حيوانات و جانوران صورتى موزون و زيبا و بديع داده است، همچنين سيرتى زيبا توأم با فطرتى بيدار، و تركيبى كه آماده پذيرش هر گونه علم و آگاهى و تعليم و تربيت است.

و از اين گذشته صورتهاى افراد انسان با يكديگر متفاوت است و همانگونه كه در آيه 22 سوره روم آمده است" اختلاف رنگها و زبانهاى شما از آيات خدا است"" وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ‌" كه اگر اين تفاوت نبود نظام زندگى اجتماعى بشر مختل مى‌شد.

علاوه بر اين اختلاف ظاهرى، اختلافهايى در استعدادها و ذوقها و سليقه‌ها قرار داده، و آنها را به صورتهايى كه حكمتش اقتضا مى‌كرده تركيب و تنظيم نموده، تا از مجموع آنها جامعه‌اى سالم به وجود آيد كه همه نيازمنديهاى خود را تامين كند و قواى ظاهر و باطن انسانها مكمل يكديگر شوند.

در مجموع همانگونه كه در آيه 4 سوره" تين" آمده است‌ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ‌" خداوند اين انسان را به بهترين صورت آفريده است.

كوتاه سخن اينكه در اين آيات و بسيارى ديگر از آيات قرآن خداوند اين انسان فراموشكار و مغرور را وادار به عرفان خويشتن مى‌كند از آغاز آفرينش‌