طولانى كرده و عذاب را از شما دور مى‌دارد" (وَ يُؤَخِّرْكُمْ إِلى‌ أَجَلٍ مُسَمًّى‌).

" زيرا هنگامى كه اجل نهايى الهى فرا رسد تاخير پيدا نمى‌كند اگر مى‌دانستيد" (إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذا جاءَ لا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ‌).

از اين آيه به خوبى استفاده مى‌شود كه" اجل" و سر رسيد عمر انسان دو گونه است" اجل مسمى" و" اجل نهايى" و يا به تعبير ديگر" اجل ادنى" (نزديكتر) و" اجل اقصى" (دورتر) و يا" اجل معلق" (مشروط) و" اجل حتمى" (مطلق) قسم اول سر رسيدى است كه قابل تغيير و دگرگونى است، و بر اثر اعمال نادرست انسان ممكن است بسيار جلو بيفتد كه عذابهاى الهى يكى از آنها است و به عكس بر اثر تقوا و نيكو كارى و تدبير ممكن است بسيار عقب بيفتد.

ولى اجل و سررسيد نهايى به هيچوجه قابل دگرگونى نيست، اين موضوع را با يك مثال مى‌توان مشخص كرد و آن اينكه يك انسان استعداد عمر جاويدان ندارد اگر تمام دستگاههاى بدن خوب كار كند سر انجام زمانى فرا مى‌رسد كه بر اثر فرسودگى زياد قلب او خود به خود از كار مى‌افتد، ولى رعايت اصول بهداشت و جلوگيرى به موقع از بيماريها مى‌تواند عمر انسان را طولانى كند در حالى كه عدم رعايت اين امور ممكن است آن را بسيار كوتاه سازد و به زودى به آن پايان دهد [1]

نكته عوامل معنوى زيادى و كوتاهى عمر

نكته ديگرى كه به خوبى از اين آيه استفاده مى‌شود تاثير گناهان در كوتاهى عمر است، زيرا مى‌گويد: اگر ايمان بياوريد و تقوا پيشه كنيد خدا

[1] درباره" اجل نهايى" و" اجل معلق" بحث ديگرى ذيل آيه 2 سوره انعام (جلد پنجم صفحه 148) داشته‌ايم.