الاعمال بالنيات‌

اشاره به همين معنى است.

منظور از" وجه اللَّه" همان ذات خدا است، و گرنه خدا" صورت" جسمانى ندارد، و اين همان چيزى است كه در ساير آيات قرآن نيز روى آن تكيه و تاكيد شده است، در آيه 272 بقره مى‌خوانيم: وَ ما تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغاءَ وَجْهِ اللَّهِ‌:" شما جز براى خداوند انفاق نكنيد" و در آيه 28 سوره كهف در توصيف همنشينان شايسته پيامبر ص چنين آمده است: وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ‌:" با كسانى باش كه پروردگار خود را صبح و شام مى‌خوانند، و تنها ذات او را مى‌طلبند".

اين سخن ممكن است زبان حال" ابرار" باشد يا زبان قال آنها.

تعبير از روز قيامت به روز" عبوس" و" سخت" با اينكه عبوس از صفات انسان است و به كسى مى‌گويند كه قيافه‌اش را در هم كشيده، به خاطر تاكيد بر وضع وحشتناك آن روز است، يعنى آن قدر حوادث آن روز سخت و ناراحت كننده است كه نه تنها انسانها در آن روز عبوسند بلكه گويى خود آن روز نيز عبوس است.

در اينكه" قمطرير" از چه ماده‌اى گرفته شده؟ در ميان مفسران و ارباب لغت گفتگو است، بعضى آن را از" قمطر" مى‌دانند، و بعضى آن را مشتق از ماده" قطر" (بر وزن مرغ) و ميم را زائده مى‌دانند.

ولى مشهور همان اول است كه به معنى شديد و عبوس است‌ [1]

[1]" مفردات" راغب" لسان العرب"،" المنجد"،" قرطبى" و" مجمع البيان".