تفسير: چهره‌هاى خندان و چهره‌هاى عبوس در صحنه قيامت‌

در اين آيات بار ديگر به ادامه بحثهاى مربوط به معاد باز مى‌گردد، ويژگيهاى ديگرى را از قيامت، و همچنين علل انكار معاد را بيان مى‌كند، مى‌فرمايد:" چنان نيست كه دلائل معاد مخفى باشد و نتوانيد به حقانيت آن پى ببريد، بلكه در حقيقت شما اين دنياى زود گذر را دوست داريد" (كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ).

دليل اصلى انكار معاد شك در قدرت خداوند و جمع‌آورى" عظام رميم" و خاكهاى پراكنده نيست، بلكه علاقه شديد شما به دنيا، و شهوات و هوسهاى سركش سبب مى‌شود كه هر گونه مانع و رادعى را از سر راه خود بر داريد، و از آنجا كه پذيرش معاد و امر و نهى الهى، موانع و محدوديتهاى فراوانى بر سر اين راه ايجاد مى‌كند، لذا به انكار اصل مطلب برمى‌خيزيد، و آخرت را به كلى رها مى‌سازيد.

همانگونه كه قبلا نيز گفتيم يكى از علل مهم گرايش به ماديگرى و انكار مبدأ و معاد كسب آزادى بى‌قيد و شرط در برابر شهوات و لذات، و هر گونه گناه، مى‌باشد، نه تنها در گذشته كه در دنياى امروز نيز اين معنى به صورت آشكارترى صادق است.

اين دو آيه در حقيقت تاكيدى است بر آنچه در آيات قبل گذشت كه مى‌فرمود: بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ- يَسْئَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيامَةِ [1]

[1] بعضى" كلا" را در آيات فوق اشاره به نفى تدبر آنها در قرآن مجيد دانسته‌اند، ولى اين تفسير صحيح نيست، زيرا همانگونه كه گفتيم در آيات مربوط به قرآن مخاطب پيامبر (ص) است و جنبه معترضه دارد، اما آيات مورد بحث ادامه‌اى است بر آيات گذشته پيرامون قيامت.